کشت هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک چیست؟

کشت هیدروپونیک روش نوین پرورش گیاهان است که در آن از بستر خاکی استفاده نمی شود. ریشه گیاه مستقیما با آب در تماس است یا در بسترهای بی اثری مثل شن، پرلیت، پیت ماس، پشم سنگ، زغال سنگ، ورمیکولیت، پوکه و غیره کشت شده و نیازهای غذایی خود را از طریق آب غنی شده با عناصر غذایی برطرف می کند.

هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده روش های کشت هیدوپونیک در انواع زیر می باشد:

• کشت آبی عمیق Deep Water Culture (DWC)
•  تکنیک جریان مواد غذایی Nutrient Film Technique (NFT)
• روش جزر و مدی Ebb and Flow
• هیدروپونیک قطره ای Drip hydroponics
• هیدروپونیک فتیله ای Wick hydroponics
• ایروپونیک Aeroponics
• کشت علوفه هیدروپونیک

مشخصات فنی کشت هیدروپونیک

نام دیگر کشت هیدروپونیک، کشت بدون خاک یا آب کشت است. در این روش از محلول غنی شده با مواد مغذی بر پایه آب، برای رشد گیاهان و بدون دخالت خاک، استفاده می شود. ریشه با کوکوپیت، پرلیت، پشم سنگ و غیره به صورت ایستاده، ثابت که به عنوان تجهیزات گلخانه می باشند، نگه داشته می شود و در تماس مستقیم با محلول غنی از مواد مغذی قرار می گیرد. همچنین گیاهان با حجم زیادی اکسیژن تماس خواهند داشت که سرعت رشد گیاه را افزایش می دهد. کشت هیدروپونیک امکان رشد گیاه در طول سال و بدون محدودیت مکانی را فراهم می سازد. کشت های بدون خاک نقش مهمی در تولید محصولات ارگانیک دارد زیرا مواد سمی و آلودگی هایی که از طریق خاک به گیاه منتقل می شود، در این روش به صفر می رسد.

از آنجایی که در کشت هیدروپونیک نور مستقیم خورشید باعث ایجاد و رشد خزه در بخش ریشه گیاه می شود. برای جلوگیری از این مسئله بهتر است از بسترهای پوشیده استفاده شود. از انواع بسترهای کشت هیدروپونیک که کاربرد زیادی دارند می توان از لوله‌ پلیکاهای قطور، گروبگ (کیسه کشت)، نایلون سیاه رنگ و مانند آن برای بستر کشت استفاده کرد. با توجه به نوع محصول، نحوه رشد و مکانی که برای پرورش گیاه در نظر گرفته می شود، یکی از روش های زیر جهت کشت هیدروپونیک پیشنهاد می شود.

کشت آبی عمیق Deep Water Culture (DWC)

کشت آبی عمیق (DWC) برای گیاهانی که دارای ریشه های با حجم بالا هستند، مناسب است چون ریشه دائما با آب و مواد مغذی در ارتباط است. با توجه به ساکن بودن آب در کشت هیدروپونیک DWC، بهتر است که درون آب از یک پمپ هواساز جهت تامین اکسیژن مورد نیاز گیاهان استفاده شود تا همواره ریشه گیاهان در معرض اکسیژن کافی قرار گیرد و بتوانند رشد مناسبی داشته باشند.

تکنیک جریان مواد غذایی Nutrient Film Technique (NFT)

کشت هیدروپونیک NFT یکی از مرسوم ترین و ساده ترین روش های آب کشت می باشد که متشکل از لوله های قطور یا کانال هایی است که سوراخ هایی با قطر مناسب جهت کشت گیاه با فواصل منظم بر روی آن قرار دارند. ریشه ها در جایگاه های نگه دارنده سوراخ دار قرار می گیرند. این کانال ها دارای یک شیب ملایم جهت تخلیه آب موجود در مسیر لوله می باشند. آب از طرق یک پمپ به داخل لوله هدایت شده و در اختیار گیاه قرار می گیرد و با توجه به شیبی که این کانال دارد، لوله تخلیه شده و مجدد به مخزن باز می گردد. درون مخزن یک پمپ هواساز جهت تامین اکسیژن مورد نیاز گیاهان تعبیه شده است. روش تکنیک جریان مواد غذایی، برای محصولات با ریشه کم مناسب است زیرا محل هایی که بر روی لوله برای کشت گیاه در نظر گرفته شده است، نسبت به روش کشت آبی عمیق، از فضای کمتری برخوردار است.

روش جزر و مدی Ebb and Flow

روش جزر و مدی Ebb and Flow سطح بستر بزرگی را برای گیاهان فراهم می کند که بوسیله یک تایمر به پمپ آب فرمان داده می شود که سطح مقطع گیاه را تا ارتفاع مشخصی که منجر به غرقاب شدن ریشه نشود، پر کند. سپس به مرور توسط خروجی که در کف بستر وجود دارد، آب و مواد مغذی دوباره به مخزن بر می گردد. این روش برای اکثر گیاهان با ریشه اندک قابل استفاده می باشد.

هیدروپونیک قطره ای Drip hydroponics

روش هیدروپونیک قطره ای یکی دیگر از روش های مرسوم پرورش گیاهان است. ریشه به صورت مستقیم در آب قرار نمی گیرد و آب به وسیله پمپ از مخزن مکش می شود. آب در لوله ها هدایت شده و به صورت مجزا پای همه گیاهان قرار می گیرد. آب و مواد مغذی از این طریق به گیاه می رسد. لوله تخلیه ای که در کف سینی وجود دارد، آب اضافی را به مخزن بر می گرداند.

هیدروپونیک فتیله ای Wick hydroponics

روش هیدروپونیک فتیله ای بیشتر در گلدان های خانگی و گیاهان دارویی به کار می رود. در این روش، از پمپ هواساز و پمپ آب خبری نیست و گیاهان در بسترهایی که قدرت جذب بالایی دارند مانند پرلیت، کوکوپیت و پشم سنگ قرار می گیرند. فتیله هایی که مخزن را به بستر وصل می کند، وظیفه انتقال آب به گیاه را بر عهده دارد. در این روش مواد مغذی کمتر جذب گیاه می شود.

روش کشت ایروپونیک Aeroponics

در روش کشت ایروپونیک، ریشه مستقیما با آب در تماس نیست و در بخشی بالاتر از سطح آب قرار می گیرد و از طریق پمپ، آب به صورت مه پاش بر روی ریشه گیاه اسپری می شود. این سیستم برای همه گیاهان قابل استفاده است اما کار دشواری است و باید بدانیم که نیاز آبی هر گیاه چقدر است و مه پاش باید طوری تنظیم شود که بتواند آب را به خوبی به همه ریشه گیاه برساند.

کشت علوفه هیدروپونیک

اگر بخواهیم در تمام فصل ها حتی در زمستان هم تولید علوفه دامی داشته باشیم، می توان از روش کاشت علوفه هیدروپونیک استفاده کرد. همچنین در مکان هایی که با خشکسالی مواجه هستند، این روش بسیار کارساز است. معمولا کشت علوفه هیدروپونیک در گلخانه یا فضای بسته به صورت طبقاتی و در 7 طبقه انجام می شود که هر طبقه نشانگر یک روز از هفته است و عملا طی این 7 روز علوفه به اندازه کافی رشد می کند تا بتوان آن را در اختیار دام قرار داد.

در طبقات سینی های کشت که با بذر پر شده اند قرار گرفته و به وسیله لوله گذاری در سقف هر طبقه، آب از طریق پمپ به روش مه پاش بر روی بذرها می ریزد و آنها را سیراب می کند و اضافه آب از سوراخ های زیر سینی خارج می شود.

معمولا در محیط های بسته انجام می شود و از ریسه های مخصوص با نور آبی و قرمز برای نوردهی به سطح جوانه ها استفاده می گردد. در این روش علوفه به همراه ریشه آن برای خوراک دام استفاده می شود که ریشه به نوبه خود حاوی عناصری مانند پروتئین است و به رشد دام بسیار کمک می کند.

در کشت علوفه هیدروپونیک در مساحت ۱۸ مترمربع، می‌توان در روز ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلو علوفه تولید کرد که اگر بخواهیم این میزان علوفه را به روش سنتی کشت کنیم، به مکان بیشتر و مدت زمان بالاتری نیاز است.

کاربرد کشت هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک با تولید انواع محصولات کشاورزی می تواند حجم بالایی از نیاز انسان را مرتفع کند همچنین با تولید علوفه جهت خوراک دام با مصرف اندک منابع آبی بسیار کاربرد دارد و می توان در حداقل زمان به تولید محصول با راندمان بالا رسید.

مزایا کشت هیدروپونیک

• بستر نیازی به شخم و آبیاری به صورت دستی ندارد.
• ضد عفونی کردن آب و مواد مغذی به خاطر بسته بودن محیط، راحت است.
• امکان کشت در محل هایی که خاک فقیر یا آلوده است را فراهم می سازد.
• نیاز به نیروی انسانی به حداقل ممکن می رسد.
• رشد گیاه سریع تر خواهد بود.
• سم پاشی و مبارزه با علف هرز در این روش بسیار کم است.
• عوامل محیطی مثل رطوبت، شدت نور ترکیب هوا قابل کنترل است.
• تولید بیشتر در سطح مقطع کمتر
• تولید محصولات به صورت ارگانیک است.
• حذف یا کاهش آفاتی که از طریق خاک به گیاه منتقل می شود.

قیمت روش کشت هیدروپونیک

 قیمت انواع روش کشت هیدروپونیک براساس پارامترهای مختلفی مثل نوع کشت، موقعیت مکانی، میزان فضایی که در اختیار دارید، منابع و تجهیزات مورد استفاده و نوع کاربری و غیره تعیین می شود. لطفا جهت دریافت مشاوره و قیمت با کارشناسان هایپر صنعت فامکو تماس بگیرید.