تابلو برق فشار ضعیف

تابلو برق فشار ضعیف چیست؟

تابلو برق فشار ضعیف یا تابلو LV با ولتاژ کمتر از 1000 ولت کار می کند، عملکرد همه اجزا در این نوع تابلو به یکدیگر وابسته است و در صورت وجود خطا در یکی از آنها، عملکرد دیگر اجزا دچار مشکل خواهد شد. تابلو برق های فشار ضعیف از نظر تجهیزات با تابلو برق های فشار قوی و فشار متوسط متفاوت هستند، زیرا سطح ولتاژی که از خود عبور می دهند متفاوت است.

تابلو برق های فشار ضعیف مانند سایر تابلو برق ها با توزیع و کنترل درست جریان از دستگاه های برقی محافظت کرده و مانع رسیدن آسیب به آنها می گردند. تابلو برق فشار ضعیف با ولتاژ پایین در تاسیسات صنعتی و تجاری کار می کند که شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها، مدارها و غیره است، همچنین می توان از تابلو برق فشار ضعیف در پست های فرعی نیز استفاده کرد.

انواع تابلو برق فشار ضعیف

تابلو برق فشار ضعیف را می توان براساس فاکتورهای مختلفی طبقه بندی کرد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

تابلو برق فشار ضعیف بر اساس استاندارد IEC

بر اساس استاندارد IEC، تابلو برق فشار ضعیف را به 5 دسته زیر تقسیم می کنند.

• تابلو برق توزیع واحد مسکونی DBO
• تابلو برق قدرت توزیع PENDA
• تابلو برق کارگاهی ACS
• تابلو برق BTS
• تابلو برق قدرت و کنترل PSC

تابلو برق توزیع واحد مسکونی DBO

از این تابلو برای حفاظت، توزیع و کنترل جریان در منازل مسکونی استفاده می شود که در مبحث تابلو برق ساختمانی یا خانگی به آن پرداخته ایم.

تابلو برق قدرت توزیع PENDA

از این نوع تابلوها به عنوان یکی از ابزار های برق صنعتی برای توزیع برق از طریق تابلو برق اصلی به قسمت های مختلف یک مجموعه استفاده می شود.

تابلو برق کارگاهی ACS

از این تابلو برق زمانی استفاده می شود که به صورت موقت نیاز داریم از تجهیزات برقی استفاده کنیم که باید کنترل شوند، به عنوان مثال از این نوع تابلوها در پروژه های کارگاهی که برای استفاده از دستگاه های جوش، فرز و غیره که نیاز به برق دارند، می توان استفاده کرد تا در حین کار آسیبی به دستگاه ها به علت نوسانات برقی وارد نشود.

تابلو برق BTS

این تابلو برای کنترل و توزیع در سیستم های BTS مخابراتی استفاده می شود.

تابلو برق قدرت و کنترل PSC

از این تابلوها در تابلو برق فشار ضعیف جهت کنترل و توزیع استفاده می شود که دارای درجه حفاظتی تعیین شده جهت حفاظت و کنترل جریان برق و دستگاه های برقی می باشند.

همچنین تابلوهای موجود در بازار مثل تابلو بانک خازنی، تابلو مارشالینگ، تابلو کنترل اتوماسیون را می توان از انواع تابلو برق فشار ضعیف دانست. همانطور که گفتیم می توان تابلو برق فشار ضعیف را براساس فاکتورهای مختلفی دسته بندی کرد که شامل موارد زیر می شود، تمامی موارد زیر در مبحث تابلو برق به صورت جامع توضیح داده شده است.

تابلو برق فشار ضعیف بر اساس نوع ساختار

تابلو برق فشار ضعیف بر اساس نوع ساختار به تابلو برق فشار ضعیف کشویی، ایستاده و ایستاده چند منظوره، دیواری، رومیزی و رک تقسیم می شود.

تابلو برق فشار ضعیف کشویی

تابلو برق فشار ضعیف کشویی به دلیل ویژگی های منحصر به فرد دارای اهمیت زیادی می باشد که این ویژگی ها شامل اشغال فضای کم، سهولت در تعمیر و نگهداری، امکان نصب مدارهای کنترلی با حجم زیاد و فیدر های بیشتر می باشد.

تابلو برق فشار ضعیف ایستاده Free Standing / Self Standing

این تابلوها در ارتفاع معمولا دو متر ساخته می شوند و شامل اسکلت فلزی، درب ها و فونداسیون می باشند و در سقف آنها چندین قلاب حمل جهت جابه جا کردن تابلو ها نصب می گردد. این تابلوها در طرح های سیواکن و ریتال قابل ساخت می باشند. همچنین تابلوهای چند منظوره به صورت ایستاده ساخته می شوند و داخل آنها تجهیزات قدرت، کنترل، پنوماتیک و غیره قابل نصب هستند.

تابلو برق دیواری DB

این نوع از تابلو برق فشار ضعیف را اغلب در مکان هایی که نیاز به فضای کمی برای نصب تابلو دارند استفاده می کنند، به طور معمول طراحی و ساخت آنها به صورت دیواری می باشد. برای قسمت I/O این نوع از تابلو برق فشار ضعیف، از کلیدهای MBC استفاده می کنند. این تابلوها در دو نوع روکار و توکار ساخته می شوند که در ادامه به آنها می پردازیم.

• تابلوهای دیواری روکار (Surface Mounted): این تابلوها بر روی سطح دیوار توسط اتصالات خاصی مانند گوشواره نصب می گردند.

• تابلوهای دیواری توکار (Flash Mounted یا Recessed Mounted): این تابلوها در عمق دیوار یا سطح به صورت توکار نصب می شوند و در اطراف تابلو قاب نصب می گردد.

• تابلو برق فشار ضعیف رومیزی: در صورت وجود محدودیت فضا برای نصب تابلو یا کم بودن تجهیزات تابلو می توان از مدل رومیزی استفاده کرد.
• تابلو برق فشار ضعیف رک: این تابلوها به صورت قفسه بندی هستند و باکس های اندازه گیری، کنترلی و نشان دهنده ها بر روی آنها نصب می گردد.

انواع تابلو برق فشار ضعیف براساس محل نصب

تابلو برق فشار ضعیف را می توان براساس محل نصب در محیط به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد.

تابلو برق فشار ضعیف داخلی (indoor)

این گونه تابلوها در فضای بسته یا سوله مورد استفاده قرار می گیرند. مقدار IP این تابلو ها از تابلوهایی که در فضای باز قرار می گیرند کمتر است.

تابلو برق فشار ضعیف خارجی (outdoor)

همانطور که از نامشان پیداست این تابلوها در فضای باز و در معرض عوامل محیطی مانند رطوبت هوا، باد، نور خورشید، هجوم جانوران و غیره قرار می گیرند، لذا به عایق بندی های مختلف جهت بالا بردن IP نیازمند هستند. ضخامت رنگ این تابلوها معمولا کمی بیشتر (بالاتر از 110 میکرون) می باشد. عایق بندی این تابلو جهت حفاظت در برابر باران، آب و گرد و خاک توسط تزریق فوم و نوار گرد گیر در محل تقاطع درب ها و بدنه همچنین فواصل صورت می پذیرد شایان ذکر است به منظور حفاظت در برابر نور خورشید و باران از کلاهک بر روی این تابلو ها استفاده می گردد.

انواع تابلو برق فشار ضعیف براساس نوع طرح

تابلو برق فشار ضعیف براساس نقشه ساخت را می توان با دو طرح ریتال و سیواکن شناخت.

تابلو برق طرح ریتال Rittal

طرح ریتال یکی از پر کاربردترین طرح ها در ساخت تابلو برق فشار ضعیف می باشد و در صنعت به شکل گسترده استفاده می شود. این نوع تابلو برق به فضای کمتری نسبت به طرح سیواکن نیاز دارد و به صورت دیواری و ایستاده ساخته می شود. با توجه به نیاز کارفرما تابلو ها به صورت روبند دار ساخته می شوند، جنس روبندها می تواند از جنس فلزی، شیشه و یا طلق باشد.

تابلو برق طرح سیواکن Sivacon

این طرح بیشتر در مراکز بزرگ و پرمصرف از قبیل نیروگاهها، شرکت های نفت، پست های برق و کارخانجات بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد و نیاز به فضای زیاد دارد. این تابلو ها را به صورت کشویی و فیکس می توان ساخت. مونتاژ مکانیکی این تابلوها مهمترین بخش آنها بوده و پیچیدگی خاصی دارد.

تابلو برق فشار ضعیف براساس سفارشی سازی

در ادامه به شرح تابلو برق فشار ضعیف بر اساس سفارشی سازی می پردازیم:

تابلوهای برق فلزی محصور (Metal Enclosed)

اینگونه از تابلوها به صورت محفظه فلزی کاملا بسته ساخته شده و تمام تجهیزات در داخل آن نصب می شود و به دو نوع زیر تقسیم می گردد:

• تابلو برق Metal Clad: این تابلوها از محفظه های جداگانه ساخته شده اند که در صورت بروز خطا در هر کدام از محفظه ها، خطا به سایر بخش ها سرایت نمی کند. این تابلو ها از چهار بخش باسبار، محفظه سر کابل و محفظه کلید تشکیل شده اند البته شایان ذکر است محفظه کنترل یا LV که تجهیزات اندازه گیری، کنترلی و حفاظتی در آن قرار می گیرند نیز از اجزای مهم این نوع تابلو برق به شمار می رود.

• تابلو برق Compartment Type: گونه ای از تابلو برق های Metal Enclose می باشند که در آن محفظه های مختلف از هم جدا نشده اند.

انواع تابلو برق فشار ضعیف براساس کاربرد

از تابلو برق فشار ضعیف هم مانند دیگر تابلوها می توان در موارد خاصی استفاده کرد تا بهترین نتیجه حاصل شود.

تابلو برق اصلی

این تابلو برق برای اینکه بتواند میزان خطا را در سیستم کمتر کند از مدارهای حفاظتی و کنترلی استفاده می کند که می توان این تابلو برق را منبع اصلی تغذیه سیستم دانست.

تابلو برق زیر دستی SUB

این تابلو را می توان زیر مجموعه تابلو اصلی دانست که وظیفه توزیع برق به قسمت های مختلف را برعهده دارد. این تابلو برای انجام وظایف خود نیازی به منطق و مدار فرمان ندارد.

تابلو برق اتوماسیون صنعتی PLC

همانطور که می دانید پی ال سی ها با توجه به برنامه ای که از کامپیوتر می گیرند پروسه را برای کنتاکتورها یا توسط اینتر فیس ها منتقل می کنند و دستگاه را با توجه به برنامه ای که به آنها داده شده راه اندازی و کنترل می کنند، زمانی که ورودی و خروجی های زیادی داریم و توابع کنترل ما پیچیده هستند داشتن PLC ها امری ضروری تلقی می شود نقش پی ال سی ها در صنعت را نمی توان نادیده گرفت. استفاده از PLC در صنعت می تواند در موارد زیر کمک کننده باشد:

• کنترل بهتر فرآیندهای در حال انجام
• سرعت بخشیدن به امر تولید
• امکان خواندن انواع ورودی ها و تبدیل آنها در خروجی به نوع مورد نظر
• دقت بالا و سرعت عمل در حین انجام کار

در حال حاضر از تابلوهای یک پروسه که عمدتا دارای PLC هستند بیشتر استفاده می شود، به این دلیل که برای تغییرات، در PLC ها دیگر نیازی به سیم کشی و کارهای سنگین نیست با چند خط کد می توان تغییرات لازم را انجام داد و یا جریان ها را کنترل کرد، به عبارت دیگر نظارت و کنترل بیشتری خواهیم داشت و مشکلات سیستم را راحت تر می توان برطرف کرد.

همچنین اگر تابلو برق های PLC را با تابلو برق های قدیمی مقایسه کنیم با توجه به کمتر بودن نیاز PLC به برخی از قطعات مانند تایمر، مدل های A/D و یا D/A متوجه می شویم که از وزن آنها کاسته شده که این کاهش وزن تابلو برق برای کمتر شدن میزان سیم بندی ها و پیچیدگی های آن است. از نکات مثبت استفاده از PLC ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش چشمگیر سیم بندی ها و پیچیدگی ها (کاهش 80 درصدی)
• به علت توان مصرفی پایین پی ال سی ها، توان مصرفی دستگاه نیز به شدت پایین می آید.
• عیب یابی در این سیستم ها به علت اینکه پی ال سی ها دارای توابع داخلی هستند بسیار راحت است.
• به علت مکانیکی نبودن پی ال سی ها نیاز به سرویس دوره نیست.
• عدم ایجاد نویز صوتی و الکتریکی
• زمان پاسخگویی سریع (حدود میکروثانیه یا میلی ثانیه) و در نهایت افزایش تولید و بالا رفتن میزان بهره وری را خواهیم داشت.
• درجه حفاظت و تلرانس بالا در مقایسه با تابلو های قدیمی تر

تابلو برق مرکز کنترل موتور MCC

تابلو برق مرکز کنترل موتور برای سطح 15 کیلوولت طراحی شده که از تابلو اصلی تغذیه می کند و می تواند کنترل و حفاظت های مختلفی را انجام دهد. تابلو های طرح سیواکن کشویی برای کنترل قدرت و فرمان موتورها استفاده می گردند و بزرگترین مزیت این تابلوها این است که در صورت بروز مشکل در هر یک از تجهیزات داخل کشوها به سرعت قابل تعویض و جایگزینی هستند به همین دلیل در خطوط تولید و شرکت نفت و غیره که حساسیت کار بالا بوده و موتورها باید دائم در حال کار باشند بیشتر استفاده می گردند، همچنین نصب PLC بر روی این نوع تابلو برق ها برای کنترل بهتر امکان پذیر است.

تابلوهای مرکز قدرت PC

این تابلوها در تابلو برق فشار ضعیف نوعی تابلوی توزیع هستند که می توانند تا چند تابلوی MCC را تغذیه نمایند. در این تابلو غالب کلیدها از نوع هوایی می باشند و بعد از پست اصلی قرار می گیرند.

تابلو برق بانک خازنی

این تابلو جهت اصلاح ضریب قدرت کاربرد دارد همچنین توانایی حذف کردن اثرات سیستم های القایی و موتورها را نیز دارد.

تابلو برق کنترلی

این تابلو در تابلو برق فشار ضعیف را می توان رابط سه تابلو برق اصلی، زیر دستی و تابلو MCC در نظر گرفت. این تابلوها در صنایعی مثل فولاد که کار آنها دارای حساسیت بالایی می باشد استفاده می شوند. دلیل استفاده از این تابلو در این مکان ها این است که تابلو برق های کنترلی با کنترل دائم خود، خطای موجود در شبکه را به حداقل می رسانند تا آسیبی متوجه سیستم نشود، همچنین تعمیر و نگهداری این تابلوها به آسانی انجام می شود.

تابلو برق راه اندازی تاسیسات و ماشین آلات صنعتی

این تابلو برق نیز از کنار هم قرار گرفتن تجهیزات در یک محفظه تشکیل شده است، که علاوه بر تجهیزات الکتریکی تجهیزات پنوماتیک هم می توان در صورت لزوم در آن جای داد. تابلو برق ماشین آلات صنعتی را می توان در مشاغل مختلف استفاده کرد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.

• کمپرسور
• نانوایی
• صنایع قند
• آجیل پزی و خشکبار
• دستگاه وکیوم و بسته بندی
• صنایع لبنی و مواد غذایی
• اندازه گیری و غیره

نکات مهم در طراحی تابلو برق ماشین آلات صنعتی

• رعایت مسائل ایمنی: عدم رعایت مسائل ایمنی در این نوع تابلو برق ها می تواند خسارت های سنگینی را بجای بگذارد جهت مشاهده جدیدترین تمهیدات ایمنی به سایت نشریه سازمان برنامه و بودجه مراجعه کنید.
• دو نوع نقشه در این تابلوها وجود دارد که هر دو به یک میزان اهمیت دارند.
  • نقشه رایزر دیاگرام: از این نقشه برای مشخص کردن مکان تابلو استفاده می شود.
  • نقشه داخلی: این نقشه برای تمامی تجهیزات اعم از فیوزها، خطوط و غیره که مربوط به داخل تابلو هستند رسم می شود.
• سیم کشی در درون تابلو: سیم کشی ها در این تابلو با سیم های مسی و با سرسیم های مناسب انجام می شود. سیم ارت یکی از ضروری ترین مواردی است که در تابلو برق ماشین آلات صنعتی باید وجود داشته باشد، که معمولا سبز رنگ هستند.

در صورت علاقه به این مباحث و یادگیری این نوع تابلو برق ها در ادامه اصولی را ذکر کردیم که لازم است بدانید:

• در ابتدای ساخت این نوع تابلو باید مدارهای فرمان، لاجیک و کنترل را طراحی کنید.
• آشنایی با تاسیسات الکتریکی و محاسبات آنها
• آشنایی با حفاظت سیستم ها که بهتر است به صورت آکادمیک آموخته شود.
• یادگیری تجهیزات الکتریکی و آشنایی کامل با عملکرد آنها
• لزوم یادگیری اصول تخصصی تابلو برق و نکاتی مثل ولتاژ و غیره

اجزا تابلو برق فشار ضعیف

اجزا تابلو برق فشار ضعیف را می توان به سه قسمت زیر تقسیم کرد:

• قطع کننده: این قسمت در تابلو برق فشار ضعیف بخشی مهمی محسوب می شود زیرا در مواقع خطا با تشخیص درست می تواند برق مدار را قطع کرده و جلوی آسیب های احتمالی را بگیرد. این قسمت قطع کننده قادر به نگه داری حداکثر چهار قطع کننده (به شکل عمودی) است و عملکرد این بخش به گونه ای است که هر قطع کننده توانایی این را دارد مدار قدرت را از دیگر قطع کننده ها جدا کند.
• محفظه باس: محفظه باس دقیقا پشت قسمت قطع کننده می باشد که جهت فاصله گذاری بین محفظه های موجود در باس کناری در تابلو برق فشار ضعیف از موانع جامد استفاده می شود در واقع این موانع مانند عایق عمل می کنند.
• محفظه کابل: برای دسترسی بهتر به سیم های تابلو برق در محفظه کابل، محفظه کابل ها را به گونه ای ساخته اند که درب های آن یا به صورت لولایی باشد یا با روکش هایی که قابلیت جدا شدن دارند محافظت شود که این دو روش جز ساده ترین روش های موجود است که دسترسی به قسمت های پشتی محفظه را به ما می دهد.

تجهیزات تابلو برق فشار ضعیف

همانطور که پیش تر گفته شد تمامی تجهیزات تابلو برق فشار ضعیف از نظر عملکرد وابسته هستند به همین دلیل باید نصب آنها در ابتدای کار به درستی صورت بگیرد. هر تجهیز با توجه به ماهیت کاری خود وظیفه خاصی را بر عهده دارد؛ از تجهیزات داخلی تابلو برق فشار ضعیف می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• انواع فیوز در تابلو برق فشار ضعیف

با توجه به ماهیت کاری فیوز می توان آن را جز تجهیزات مهم و ضروری تابلو برق فشار ضعیف دانست زیرا انواع مختلف فیوز با مشاهده جریان بیش از حد مجاز، جریان مدار را قطع کرده و با این کار از تابلو برق محافظت می کنند.

• انواع کلیدها در تابلو برق فشار ضعیف

کلیدها همیشه نقش موثری در انواع تابلو برق دارند در تابلو برق فشار ضعیف می توان از انواع کلیدها استفاده کرد؛ این کلید ها شامل کلید قطع بار، کلید های نشتی جریان، کلید MPCB، کلید جداکننده، کلیدهای بی متال نوع سه فاز و تک فاز، کلید اتوماتیک MCB و MCCB و غیره می باشد.

• کلید قطع بار

کلید قطع بار را به صورت دستی می سازند و عملکرد آن به صورت باز و بسته (دو موقعیتی) می باشد و کار با آن بسیار راحت می باشد؛ مشخصات این کلید با توجه به فاکتورهای زیر تعیین می شود.

• فرکانس کارکرد سوییچ
• پایداری الکتریکی و مکانیکی
• ایجاد ظرفیت قطع یا جریان (این مورد می تواند در شرایط عادی یا غیر عادی بررسی شود.)
• کلید اتوماتیک MCB

کلید های MCB عملکردی حرارتی یا مغناطیسی_ حرارتی داشته و در تابلو برق فشار ضعیف و سایر تابلو برق ها به دلیل حساسیت بالا در مواقع افزایش بار، مصرف بیشتری نسبت به فیوزها دارند و همچنین یکبار مصرف نبودن این کلیدها از ویژگی هایی است که ما را برای استفاده از آن در تابلو برق فشار ضعیف ترغیب می کند.

• کلید نشتی جریان RCD یا RCBO

کلید نشتی جریان در صورت مشاهده اختلاف بین جریان های رفت و برگشت، مدار را بلافاصله قطع می کند تا با این کار جلوی آسیب های احتمالی را بگیرد. برای مثال اگر اتصالی بین فاز با بدنه فلزی دستگاه اتفاق بیوفتد، کلیدهای مینیاتوری یا فیوزها قادر به شناسایی این خطا نیستند و طبعا بدون تشخیص خطا مدار را هم قطع نمی کنند که این امر باعث اتفاقاتی مانند برق گرفتگی، آتش سوزی و غیره می گردد ولی در صورت استفاده از کلید نشتی جریان می توان از این نوع خطرات جلوگیری کرد.

• کلید MPCB

این کلید حفاظتی در تابلو برق فشار ضعیف جهت تشخیص خطا مغناطیسی و همچنین خطای اضافه بار استفاده می شود که آن را منبع الکتریسیته ایمنی برای موتورها می دانند؛ کلید MPCB در سایر تابلو برق ها می تواند وظایف متعددی را برعهده بگیرد که این وظایف شامل نمایش خطا، اتصال مجدد به صورت اتوماتیک، انجام انواع حفاظت ها مثل حفاظت مقابل افت فازها و غیره می شود.

• کلید جداکننده

برای سهولت در تعمیر و نگهداری تابلو برق ها از کلید جدا کننده استفاده می کنند که هم به صورت دستی و هم به صورت اتوماتیک دو موقعیتی (باز یا بسته) مورد استفاده قرار می گیرد.

• شستی دوبل

در صورت استفاده از شستی دوبل می توان از آن برای شروع به کار و قطع کردن موتور استفاده کرد ولی در صورتی که از شستی های تکی استفاده شود فقط امکان انجام یکی از کارهای ذکر شده به ما داده می شود.

• کنتاکتور در تابلو برق فشار ضعیف

کنتاکتورها هم کلید مغناطیسی محسوب می شوند که عملکردی سریع دارند و امکان قطع و وصل مدار و تمامی دستگاه های سه فاز و تک فاز را از راه دور برای ما فراهم می کنند. هنگامی که فرمان قطعی به کنتاکتور داده می شود کنتاکتور همه وسایل برقی تک فاز و سه فاز را از طریق مدار قطع می کند.

• کنترل فاز سه فاز دیجیتال

کنترل فاز سه فاز دیجیتالی در تابلو برق فشار ضعیف در واقع دستگاهی حفاظتی می باشد که از الکتروموتورها در تابلو برق فشار ضعیف حفاظت می کند.

• بی متال های سه فاز و تک فاز

این نوع از بی متال ها در تابلو برق فشار ضعیف نقشی حفاظتی دارد؛ بی متال سه فاز و تک فاز می تواند از موتورهای سه فاز در مواقع اضافه بار (با ولتاژ کم) حفاظت کند.

• لیمیت سوییچ در تابلو برق فشار ضعیف

یکی از راه های کنترل سیستم ایجاد قفل ایمنی می باشد که برای این کار می توان از لیمیت سوییچ ها استفاده کرد.

• میکروسوییچ در تابلو برق فشار ضعیف

میکروسوییچ به خاطر عملکرد خود جز ساده ترین تجهیزاتی است که در تابلو برق فشار ضعیف استفاده می شود؛ میکروسوییچ ها در تابلو برق فشار ضعیف صرفا برای قطع یا وصل کردن جریان استفاده می شوند.

• تایمرها و تایم سوییچ ها

تنظیم زمان بین دو کار مدار در تابلو برق فشار ضعیف توسط تایمرها و تایم سوییچ ها انجام می شود.

• ساعت فرمان هفتگی

از این تجهیز در تابلو برق فشار ضعیف و سایر تابلو برق ها جهت خاموش یا روشن کردن مدار برای دوره ای مشخص (روزانه، هفتگی) استفاده می شود.

• تایمر استارت مجدد

به دلیل نوسانات برق یا دیگر خطاهای موجود امکان قطع و وصل برق وجود دارد که این امر موجب رسیدن آسیب به تابلو برق می شود برای جلوگیری از این نوع آسیب ها می توان از تایمر استارت مجدد استفاده کرد.

• محافظ ولتاژ در تابلو برق فشار ضعیف

در تابلو برق فشار ضعیف محافظ ولتاژ با استفاده از سیم ارت، اضافه ولتاژ به وجود آمده را دفع می کند و با این کار از ولتاژ الکتریسیته محافظت می کند.

• کنترل بار در تابلو برق فشار ضعیف

کنترل بار در تابلو برق الکتریکی را می توان جایگزین بی متال ها دانست، این قطعه در زمان اضافه بار با قطع موتورهای الکتریکی عملکرد خود را نشان می دهد.

• فلوتر الکترونیکی

این قطعه در تابلو برق فشار ضعیف با کنترل کردن سطح مایع از خشک کار کردن موتور جلوگیری می کند تا آسیبی به آن وارد نشود.

• ترانس ها در تابلو برق فشار ضعیف

ترانس ها در تابلو برق فشار ضعیف برای اندازه گیری جریان و ولتاژ با دقت بالا استفاده می شود.

• ترموستات ها در تابلو برق فشار ضعیف

عملکرد ترموستات در تابلو برق فشار ضعیف به گونه ای است که دمای حرارتی دستگاه و دمای عملکردی آن را در یک جهت قرار می دهد.

• سنسور در تابلو برق فشار ضعیف

حسگرها یا سنسورها در تابلو برق فشار ضعیف جهت تبدیل کمیت فیزیکی به الکتریکی استفاده می شوند تا بتوانند شرایطی را برای عملکرد درست تابلو برق فراهم کنند.

• شمارنده دیجیتال

جهت کنترل و نمایش فرآیند هایی که تابلو برق انجام می دهد از شمارنده دیجیتال استفاده می شود. از انواع تجهیزات اندازه گیری در تابلو برق فشار ضعیف برای اندازه گیری پارامترهای مختلفی مانند توان کل، ضریب توان، ولتاژ، جریان و غیره می توان استفاده کرد.

• کابل های ورودی و خروجی

در تابلو برق فشار ضعیف هم کابل های I/O می توانند از دو نوع XLPE یا EPR باشند.

• شینه های داخلی

شینه ها برای نگهداری و اتصال اجزا داخلی تابلو برق استفاده می شوند که می توانند از جنس مس یا آلومینیوم باشند.

• برقگیر در تابلو برق فشار ضعیف

برقگیر یا سرج ارستر برای حفاظت از تجهیزات در تابلو برق فشار ضعیف در مقابل اضافه جریان و ولتاژهای بالا مثل رعد برق استفاده می شوند.

استاندارد تابلو برق فشار ضعیف

استانداردها در مبحث تابلو برق فشار ضعیف هم می توانند اطلاعات خوبی از ابتدا تا انتها کار در اختیار ما قرار دهند، این اطلاعات شامل اطلاعاتی در مورد طراحی و ساخت، نصب و نگهداری، حمل و نقل و حتی تجهیزات داخلی و بدنه تابلو برق می باشد. توجه به این استانداردها که اطلاعات مناسبی را در اختیار ما قرار می دهند امری ضروری تلقی می شود. استاندارد معتبر IEC موارد جزئی تری را در مورد تابلو برق فشار ضعیف مورد بررسی قرار می دهند که این موارد شامل انواع پوشش ها، انواع کلیدها، اسکلت بدنه تابلو برق، تجهیزات اندازه گیری، سیم کشی، لامپ های نمایشگر و غیره می باشد.

نکته جالبی که در مورد استاندارد تابلو برق فشار ضعیف وجود دارد این است که در مورد هر کدام از تجهیزات داخلی تابلو برق استانداردی مجزا در نظر گرفته شده است؛ برای مثال استاندارد دو جنس مختلف شینه با هم متفاوت است؛ یعنی استاندارد VDE 0201 برای شینه های از جنس مس و استاندارد VDE 0202 برای شینه های از جنس آلومینیوم می باشد.

طراحی تابلو برق فشار ضعیف

طراحی تابلو برق فشار ضعیف به منظور محافظت، نظارت و کنترل کردن سیستم های توزیع ولتاژ پایین انجام می شود. در طراحی تابلو برق فشار ضعیف باید به این نکته توجه داشت که برق فشار ضعیف در محدوده ولتاژی 220 ولت تا 1 کیلوولت کار می کند در نتیجه هنگام طراحی مدار تابلو و همچنین خرید تجهیزات باید به این بازه ولتاژی توجه شود تا در حین کار با خطاهایی مانند اتصال کوتاه یا اضافه بار مواجه نشویم.

طراحی تابلو برق فشار ضعیف هم مانند طراحی تابلو برق های دیگر می باشد یعنی نیاز به داده های الکتریکی مانند ولتاژ ورودی، فرکانس ورودی، جریان و غیره دارد، همچنین علاوه بر جمع آوری داده در مورد مشخصه های الکتریکی لازم است شرایط محیطی هم سنجیده شود تا ساختار بدنه و تجهیزات داخلی با توجه به IP محیط خریداری شود.

در طراحی تابلو برق فشار ضعیف از تجهیزات مختلفی استفاده می شود که این تجهیزات شامل محفظه اصلی تابلو، کلیدهای مینیاتوری، انواع ریل ها و غیره می باشد. همچنین در هنگام خرید تجهیزات باید به این نکته توجه کرد که درجه حفاظت قطعه نباید درجه حفاظت کل تابلو را به خطر بیاندازد.

نکات ایمنی تابلو برق فشار ضعیف

برای کار با تابلو برق فشار ضعیف باید حتما موارد ایمنی را رعایت کنید تا آسیبی به خود یا تجهیزات وارد نکنید در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

• برای نصب اولیه و حتی تعمیرات باید مطمئن شوید که امکان قطع کامل برق ورودی وجود دارد یا خیر. اطمینان از قطعی برق در حین استفاده از تابلو برق فشار ضعیف به این دلیل حائز اهمیت است که سطح ایمنی کار را بالا می برد.
• در هنگام کار کردن با تابلو برق فشار ضعیف باید از وسایل عایق استفاده کنیم مثلا برای تابلوهایی که در ابعاد بزرگ ساخته می شوند و برای دسترسی به قسمت های بالایی نیاز به چهارپایه می باشد باید از چهارپایه ای استفاده کنید که جنس عایقی داشته باشد مثل چهارپایه های چوبی.
• برای جلوگیری از برق گرفتگی برقکار باید تمامی البسه مثل دستکش، کفش، کلاه، کت مخصوص و غیره و تمامی تجهیزات مورد نیاز برای تعمیر عایق باشند.
• در حین کار با تابلو برق فشار ضعیف از به همراه داشتن وسایل غیر ضروری که از جنس فلز هستند، خودداری کنید؛ این اشیا فلزی شامل انگشتر، زنجیر، دستبند و یا هر شی فلزی غیر ضروری دیگر می شود.
• استفاده از کف پوش های عایق در حین کار با تابلو برق فشار ضعیف پیشنهاد می شود.

تست تابلو برق فشار ضعیف

تست های تابلو برق فشار ضعیف را دو استاندارد 61439 و 60439 بیان می کند. برای انجام تمامی تست های تابلو برق فشار ضعیف و دیگر تابلوها لازم است از تجهیزات ایمنی استفاده شود تا در هنگام فرآیند تست دچار خسارات و تلفات نشویم.

• نظارت در عایق بودن: در این تست دو مورد مقاومت عایق و بررسی دی الکتریک بررسی می شود.
• بررسی اتصالات در مدارهای حفاظتی: مواردی که در این تست چک می شود به شرح زیر است.
  • کنترل شرایط تست
  • اندازه گیری مقاومت اتصالات از نظر پیوستگی
  • چک کردن پیوستگی اتصالات
• بررسی نهایی فشار ضعیف: در این تست تمامی جوانب کنترل می شود تا مشکلی در عملکرد تابلو برق فشار ضعیف ایجاد نشود. مراحل مختلفی از تست، در مرحله بررسی نهایی انجام می شود که شامل موارد زیر می باشد.
  • چک کردن قطعات مکانیکی
  • بررسی سیم کشی ها
  • اطمینان از عملکرد درست تمام لوازم جانبی
  • چک کردن درجه حفاظت که دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد.
  • تمامی تمهیدات لازم برای جلوگیری از شوک الکتریکی باید انجام شود.

نحوه انتخاب تابلو برق فشار ضعیف

در این قسمت به نکاتی که لازم است قبل از خرید تابلو برق فشار ضعیف بدانید اشاره می کنیم.

• در ابتدای کار باید بدانیم از کدام نوع تابلو برق فشار ضعیف می خواهیم استفاده کنیم.
• تعیین جنس بدنه تابلو برق با توجه به محل نصب آن؛ جنس تابلو برق می تواند فولادی، استیل، آلومینیوم و غیره باشد.
• باید از رعایت استاندارد در تمامی موارد تابلو برق فشار ضعیف اطمینان حاصل کنیم؛ زیرا رعایت استاندارد تا حد زیادی حفاظت تابلو برق را تضمین می کند.
• باید به نوع ساختار تابلو برق توجه شود؛ توجه به این مورد برای در نظر گرفتن محل نصب تابلو بسیار کمک کننده است همچنین ساختار تابلو برق فشار ضعیف می تواند کشویی، فیکس ماژولار باشد.
• توجه به برند و قیمت تجهیزات تابلو برق فشار ضعیف یکی از موارد مهمی است که باید به آنها توجه کرد.
• داشتن دفترچه راهنما فنی و کاتالوگ برای تابلو برق فشار ضعیف امر ضروری تلقی می شود که در هنگام خرید باید آنها را از فروشنده دریافت کنید.

کاربرد تابلو برق فشار ضعیف

متداول ترین کاربرد تابلو برق فشار ضعیف، استفاده از آن در تابلو برق توزیع فشار ضعیف می باشد که با نصب یک تابلو برق فشار ضعیف می توان سلامت افراد و وسایل برقی را تضمین کرد؛ عملکرد تابلو برق فشار ضعیف به طور معمول حفاظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه می باشد. از این نوع تابلو در مکان های دیگری مثل ساختمان های تجاری اداری، کارخانه ها، پالایشگاه ها، ایستگاه های برق و غیره نیز استفاده می شود.

مزایا تابلو برق فشار ضعیف

• مقرون به صرفه
• محافظت از مدارها به دلیل داشتن بخش کنترلی
• استفاده از ترانسفورماتور با ولتاژهای 400 و 230 برای منبع تغذیه
• امکان تعبیه تابلوهای حفاظتی، تابلو تجهیزات کنترلی، تابلو تنظیم کننده و غیره در داخل تابلو برق فشار ضعیف

قیمت تابلو برق فشار ضعیف

اگر شما هم به این موضوع فکر کرده اید که قیمت تابلو برق فشار ضعیف به دلیل توان کم برای انتقال لزوما باید کمتر از دیگر تابلو برق ها باشد، باید این واقعیت را بپذیرید که این فرضیه، فرضیه ای درست نمی باشد؛ برای مثال اگر شما قصد خرید تابلو برق فشار ضعیف برای کارخانه خود را دارید باید به تجهیزات داخلی و فناوری های ساخت تابلو دقت کنید تا با نیاز شما سازگار باشد و همچنین باید تجهیزات داخلی و بدنه تابلو کیفیتی فراتر از کیفیت تابلو برق فشار ضعیفی که در یک مجتمع مسکونی استفاده می شود، داشته باشد زیرا قرار است تابلو برق کارخانه یا دائما کار کند یا برای ولتاژهای بالاتری به نسبت مصرف خانگی استفاده شود. با این تفاسیر هر چه کیفیت تجهیزات مصرفی در تابلو برق فشار ضعیف بالا باشد و حتی شرایط نصب برای شما خاص تر باشد شما نیازمند سنسورها و عایق بندی های بهتری هستید که این موضوع به طبع قیمت تمام شده تابلو برق را زیادتر می کند. به صورت کلی عوامل زیادی در قیمت گذاری تابلو برق فشار ضعیف تاثیر گذار هستند که برخی از این عوامل عبارتند از:

• درجه حفاظت
• نوع عایق بندی
• ابعاد ساخت
• هزینه دستمزد ساخت
• تجهیزات مصرفی در آن
• نوع کاربرد تابلو