دتکتور دودی چیست؟
دتکتور دودی حسگری است جهت آشکارسازی رخ داد دود ناشی از حریق. در واقع به ابتدایی ترین اثر حریق یعنی دود حساس است. دتکتور دودی از متداول ترین دتکتورها است.
عملکرد دتکتور دودی
این نوع دتکتورها (دتکتور دودی) دارای یک باکس یا محفظه هستند که در صورت پر شدن این محفظه از دود، هشدار می دهند و حریق را اعلام می نمایند.
انواع دتکتور دودی
- دتکتور دودی یونیزاسیون (نقطه ای)
- دتکتور دودی نوری یا فتوالکتریک (نقطه ای)
- بیم دتکتور (خطی، لیزری)
- دتکتور دودی مکشی
- دتکتور دودی کانالی (داکت دتکتور)
مقایسه دتکتور دودی و حرارتی
در جدول زیر دتکتور دودی و دتکتور حرارتی از جهات مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. به طور مثال سرعت عمل و شروع به کار دتکتور دودی بیشتر از دتکتور حرارتی است.
| مقایسه | دتکتور دودی | دتکتور حرارتی |
| سرعت عمل | بیشتر | کمتر |
| قیمت | بیشتر | کمتر |
| پوشش دهی | بیشتر | کمتر |
| میزان اطمینان | کمتر | بیشتر |
کاربرد دتکتور دودی
دتکتورهای دودی در مکان هایی با آلودگی متوسط کاربرد دارند و در جاهایی که خود به طور طبیعی دارای دود و رطوبت و آلودگی هستند مثل پارکینگ و آشپزخانه کارایی ندارند. به طور مثال در اتاق خواب، هتل، فروشگاه، بیمارستان، محل کار، اماکن زیارتی و کتابخانه بیشتر استفاده می شوند.
نحوه نصب دتکتور دودی
- شعاع پوشش دهی دتکتور دودی 7.5 متر است.
- پوشش دهی دتکتور دودی حداکثر 100 متر مربع است.
- دتکتورهای دودی نباید بیش از 10.6 متر از هم فاصله داشته باشند.
- دتکتورهای دودی نباید در ارتفاع بیش از 10.5 متر نصب شوند.
- در راهروهای باریک فاصله دو دتکتور می تواند 15 متر باشد.
- اگر محوطه ای دارای سقف بلند با ارتفاع بیش از 10.5 متر باشد از بیم دتکتور استفاده می شود.
- دتکتورهای دودی نباید نزدیک دریچه های هوا قرار گیرند. زیرا هوا موجب تداخل در عملکرد آنها می شود. دتکتورهای دودی باید حداقل 1 متر از دریچه های هوا فاصله داشته باشند.
- فاصله دتکتور از اسپرینکلر باید حداقل 60 سانتی متر باشد.
- اگر در محیط از سیستم تهویه مطبوع استفاده شود باید از دتکتور دودی کانالی استفاده گردد.
دتکتور دودی یونیزاسیون و نحوه عملکرد آن (Ionization Smoke Detector)
یونیزاسیون به معنی تبدیل شدن مولکول های هوا به یون های مثبت و منفی می باشد. اجزا این دتکتور شامل یک منبع رادیواکتیو؛ که ذره آلفا تولید می کند، یک محفظه دود و دو صفحه یونیزاسیونی است. ذرات آلفا موجب رسانا شدن هوای اتاقک دود می شوند. هنگامی که ذرات دود وارد اتاقک دود می شوند، موجب کاهش حرکت یون ها و جریان می شوند. در نتیجه رسانایی هوا درون اتاقک دود کم می شود. زمانی که رسانایی اتاقک از استانداردی که برای آن تعریف شده است کمتر شود، دتکتور شروع به عمل می کند. از دتکتورهای دودی یونیزاسیون به دلیل تشعشعات آلفا رادیواکتیو، کمتر استفاده می شود. این دتکتورها با برچسب زرد مشخص می شوند.
در عکس بالا، مرحله 1 نشان دهنده منبع رادیو اکتیو است. مرحله دوم نشان دهنده تولید ذرات آلفا و رسانا شدن محیط اتاقک می باشد. در مرحله سوم ذرات دود به یون های مثبت و منفی می چسبند و دتکتور، حریق را تشخیص می دهد.
مزایا و معایب دتکتور دودی یونیزاسیون
عملکرد سریع و هشدار در مراحل ابتدایی ایجاد دود از مزایای این نوع دتکتور بوده و از جمله معایب آن می توان به بالا بودن احتمال هشدار غلط و اینکه از محصولات آتش فقط دود را تشخیص می دهد، را نام برد.
دتکتور دودی فتوالکتریک (نوری) یا دتکتور دودی اپتیکال و نحوه عملکرد آن (Optical)
دتکتور دودی نوری هم، یکی از پر کاربردترین دتکتورهای امروزی است. قانون های مورد استفاده این دتکتور مسدود سازی مسیر نور و پراکندگی نوراست. اجزای دتکتور فتوالکتریک شامل دستگاه تولید کننده نور (LED)، اتاقک دود و یک دستگاه حساس به نور است.
عملکرد دتکتور دودی فتوالکتریک از طریق قانون مسدودسازی: با ورود دود به اتاقک دود، شدت نور و در پی آن جریان خروجی کاهش یافته و با کاهش بیش از حد جریان، مدار افت جریان را تشخیص داده و حریق را شناسایی می کند و اعلام حریق فعال می گردد.
عملکرد دتکتور دودی فتوالکتریک از طریق قانون پراکندگی نور: با ورود دود به اتاقک، دستگاه حساس به نور بطور مستقیم چشمه نور را نمی ببیند. در نتیجه منبع نور به دلیل دودی که وارد اتاقک شده است به دلیل جبران کمبود نور به سمت دستگاه گیرنده، نور منعکس می کند. در نتیجه شدت نور دریافتی افزایش می یابد و با افزایش شدت نور بیش از استاندارد تعریف شده، دتکتور دودی اپتیکال فعال می شود و اعلام حریق رخ می دهد.
مزایا و معایب دتکتور دودی فتوالکتریک
از جمله مزایای این محصول می توان به هشدار سریع، شناسایی حریق های آهسته و با حرارت کم و حساس به ذرات قابل رویت دود اشاره کرد و از معایب این محصول نیز می توان به بالا بودن احتمال هشدار غلط، نیاز به تمیز کردن و عدم توانایی تشخیص مواد سمی اشاره نمود.
تفاوت دتکتورهای دودی نوری و یونیزاسیون از نظر کاربرد
دتکتورهای دودی یونیزاسیون در تشخیص حریق هایی که دود کم (ذرات به اندازه 0.01 تا 0.3 میکرون) دارند و دتکتورهای دودی اپتیکال در تشخیص آتش هایی که دود زیاد (ذرات 0.3 تا 10 میکرون) دارند کاربرد دارند و هیچ کدام از این نوع دتکتورها به دیگری ارجحیت ندارد.
بیم دتکتور و یا دتکتور دودی خطی (لیزری) و نحوه عملکرد آن (Beam Detector)
بیم دتکتور نیز یکی دیگر از انواع دتکتورهای دودی است که به آن دتکتور فتوالکتریک خطی و یا اشعه ای یا لیزری نیز گفته می شود. اجزای این دتکتور شامل امواج مادون قرمز و یک منبع گیرنده و فرستنده امواج است. بیم دتکتور به این صورت عمل می کند که گیرنده و فرستنده روبروی هم در یک سالن نصب می شوند. امواج مادون قرمز از دستگاه فرستنده ارسال و توسط دستگاه گیرنده دریافت می شود. که این امواج نسبت مشخصی دارند. اما در صورت وقوع آتش سوزی و حریق، دود مانع ارسال امواج می شود. بدین ترتیب حریق توسط بیم دتکتور شناسایی و آژیر اعلام حریق فعال می گردد.
نحوه عملکرد بیم دتکتور
کاربرد بیم دتکتور یا دتکتور اشعه ای
معمولاً بیم دتکتور در فضاهای بزرگ مانند آمفی تئاتر، کارخانه، اماکن زیارتی، سوله که بین چشمه نور و گیرنده مانعی وجود ندارد، استفاده می شود. در صورتی که محیط آنقدر بزرگ باشد که به تعداد زیادی دتکتور نیاز باشد، استفاده از دتکتور نقطه ای مقرون به صرفه نیست و بیم دتکتور بهترین گزینه است.
مزایا و معایب بیم دتکتور
از جمله مزایای این محصول می توان به استفاده در محیط بزرگ و مقرون به صرفه بودن اشاره کرد و از معایب این محصول نیز می توان به نبودن مانع در مسیر گیرنده و فرستنده برای عملکرد درست و سخت بودن تراز دو دستگاه مقابل هم اشاره نمود.
دتکتور دودی مکشی (استنشاقی) و نحوه عملکرد آن (Air Sampling)
دتکتور دودی مکشی سیستم اعلام حریق، وجود دود را از طریق مکش هوا و بررسی آن انجام می دهد. دتکتور دودی مکشی (استنشاقی) به لوله کشی متصل به سقف نیاز دارد. در واقع لوله ها به پنل مرکزی سیستم اعلام حریق متصل هستند. همچنین منافذی بر روی لوله ها وجود دارد که درون این منافذ هواکشی است که هوای محیط را مکیده و پس از عبور از صافی آن را آنالیز می کنند. در صورت آلوده بودن هوا، دتکتور دودی مکشی فعال می شود و اعلام حریق آغاز می گردد.
نحوه عملکرد دتکتور دودی مکنده
مزایا و معایب دتکتور دودی مکشی
این محصول دارای مزیت بالاترین میزان حساسیت در بین دتکتورها بوده و ضمنا گرانترین دتکتور می باشد.
دتکتوردودی کانالی (داکت دتکتور) و نحوه عملکرد آن (Duct Detector)
این نوع دتکتور متشکل از یک محفظه، یک نوع دتکتور دودی و لوله است. عملکرد این نوع دتکتور این گونه است که لوله هوا را وارد محفظه می کند. سپس هوا توسط دتکتور موجود در محفظه آنالیز می شود و پس از آن از طریق سوراخ انتهای محفظه خارج می شود. پس ساختار دتکتور دودی کانالی به صورت محفظه ای ست که درون آن یک دتکتور قرار گرفته است و یک لوله که کار انتقال هوا را انجام می دهد. در صورت تشخیص دود توسط دتکتور، فرمان بسته شدن دمپرها و توقف انتقال هوا داده می شود.
کاربرد دتکتور دودی کانالی
در محیط های بزرگ که سیستم تهویه مطبوع موجب انتقال احتمالی دود به سایر نقاط ساختمان می شود از دتکتور دودی کانالی (داکت دتکتور) استفاده می شود. در واقع دتکتور دودی کانالی بر روی دیواره کانال هوا و سیستم تهویه مطبوع نصب می شود به گونه ای که لوله آن درون داکت تهویه مطبوع قرار گیرد.
مزایا و معایب دتکتور دودی کانالی
مزیت دتکتور دودی کانالی این است که امکان انتقال دود به سایر نقاط ساختمان را بسیار کم می کند.
تمام انواع دتکتورهای دودی بالا در نوع سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر تفکیک می شوند.
انواع دتکتور دودی از نظر عملکرد
دتکتور دودی دارای مدل های زیر می باشد:
- دتکتور دودی متعارف: دتکتور دودی متعارف عمده تولید دتکتور دودی در برندهای مختلف می باشد و در محل های عمومی و کوچک استفاده می شود. در 99 درصد موارد دتکتورهای دودی متعارف از برندهای مختلف به دلیل الگوریتم یکسان با تجهیزات سایر برندها همخوانی دارند.
- دتکتور دودی آدرس پذیر: دتکتور دودی آدرس پذیر در برندهای محدود تری تولید می شود و هر برند الگوریتم طراحی خاص خود را دارد به همین دلیل تجهیزات برندهای مختلف با هم همخوانی ندارند.
- دتکتور دودی بیسیم: دتکتور دودی بیسیم همانطور که از نامش مشخص است بدون سیم و با استفاده از امواج رادیویی عمل می کند و در مدل های بسیار محدودی به بازار عرضه می شود.
- دتکتور دودی موضعی: نوعی دتکتور دودی است که به صورت مستقل عمل می کند و با برق220 ولت یا باطری کار می کند و آژیر سر خود می باشد. در واقع نیاز به کنترل پنل ندارد.
نحوه انتخاب دتکتورهای دودی
دتکتور دودی اعلام حریق بر اساس میزان حساسیت، محل نصب، ارتفاع از زمین، میزان حرارت محیط، درجه رطوبت و عوامل دیگر انتخاب می شوند.
با توجه به انتخاب خود، بهتر است که دتکتورهای دودی و به طور کلی تجهیزات مورد نیاز سیستم اعلام حریق خود را از مراکز معتبر و دارای استاندارد تهیه فرمایید.
قیمت دتکتور دودی
دتکتورهای دودی در دو نوع متعارف یا آدرس‌پذیر موجود هستند. قیمت دتکتورهای دودی آدرس پذیر حدودا 2 تا 2.5 برابر قیمت دتکتور دودی متعارف در همان برند است. همچنین برای اطلاع از قیمت دتکتورهای خانگی و دتکتورهای هوشمند با کارشناسان شرکت تماس بگیرید.
دیـــدگاه‌ها
شما هم درباره این کالا دیدگاه ثبت کنید.