سیستم اطفاء حریق آیروسل

سیستم اطفا حریق آیروسل چیست؟

سیستم اطفاء حریق آیروسل متشکل از گازی است که هنگام اطفاء حریق به صورت ذرات ریز جامد 10 میکرو متری و گاز خارج می شود.

بروشور راهنمای تجهیزات آتش نشانی

انواع سیستم اطفاء حریق آیروسل

انواع سیستم اطفای حریق آیروسل از نظر نحوه فعال سازی به سه دسته زیر تقسیم می شود:

1. کپسول آیروسل الکتریکی: در حالت فعال سازی الکتریکی آیروسل، پس از ارسال سیگنال از دتکتور به کنترل پنل، ولتاژ 24 ولت به کانکتور کپسول آیروسل ارسال می شود و به دنبال آن در عرض 6 ثانیه کل آیروسل موجود در سیلندر آزاد می گردد.
2. کپسول آیروسل حرارتی: کپسول های آیروسل درون خود سنسورهای حساس به دمای 475 درجه دارند و هنگامی که محیط به این دما برسد خاموش کننده آیروسل به طور خودکار فعال می شود.
3. کپسول آیروسل مکانیکی: از آنجایی که سیلندر آیروسل دارای یک فتیله حساس به شعله می باشد به محض وقوع کوچکترین جرقه آیروسل فعال می شود و در فاصله زمانی 3 ثانیه مواد درون کپسول تخلیه می شود.

سیستم اطفاء حریق آیروسل از نظر غلظت به دو نوع زیر تقسیم می شود:

1. متراکم: دارای ذرات کوچک 10 میکرومتری
2. پراکنده: دارای ذرات کوچک 10 میکرومتری تحت فشار

همچنین سیستم اطفای حریق آیروسل از نظر نوع استفاده به دو مدل آیروسل قابل حمل و آیروسل ثابت تقسیم می شود.

نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق آیروسل

سیستم اطفاء حریق آیروسل با استفاده از دتکتور، ترموکورد و ترمومتر فرمان اطفاء حریق را دریافت می کند و به دنبال آن آیروسل در محیط پخش می شود.

آیروسل با استفاده از 3 روش واکنش شیمیایی، کاهش دما و کاهش اکسیژن موجب اطفاء حریق می گردد. عملیات اطفاء حریق آیروسل با واکنش های شیمیایی آغاز می شود. به این صورت که ذرات آیروسل متراکم که شامل کربنات پتاسیم (K₂CO₃) هستند در اثر گرما تجزیه می شوند و به دنبال آن ماده جامد و پودری آیروسل ایجاد می شود، که شامل نیترات پتاسیم با ویژگی اکسید کنندگی است. وقتی ذرات آئروسل با آتش برخورد می کنند در اثر انرژی که از گرما دریافت کرده تجزیه می شوند و به دنبال آن یون پتاسیم (K+) آزاد می‌ شود. یون پتاسیم با هیدروکسید (OH+)، هیدروژن (H+ ) و اکسیژن (O+) ترکیب شده و به دنبال آن هیدروکسید پتاسیم (KOH) و آب (H₂O) تولید می شود. همچنین آئروسل با ذرات 1 تا 2 میکرومتری آتش را فرا می گیرد و آن را سرد کرده و به اطفاء حریق کمک می کند.

در سیستم اطفا حریق آیروسل به این دلیل که مکانیسم های متفاوتی موجب اطفاء حریق می گردد، این سیستم یکی از موثرترین روش ها بوده و برای اطفاء حریق در هر متر مکعب مقدار کمتری از آیروسل نیاز است. به طور مثال اگر بخواهیم مقایسه ای بین سیستم اطفاء حریق آیروسل با سیستم اطفاء حریق گازی و یا هالون داشته باشیم نسبت استفاده مقدار آیروسل نسبت به دو فاکتور دیگر می تواند 0.1 و 0.2 باشد.

اجزای کپسول آیروسل

قسمت های مختلف یک کپسول آیروسل اطفاء حریق آلومینیوم به صورت زیر می باشند:

1. کاور پلاستیکی
2. صفحه جهت دار
3. قطعه فعال سازی حرارتی
4. توری جداکننده
5. عنصر خنک کننده جامد
6. توری جداکننده
7. روکش آلیاژ آلومینیوم
8. حلقه فاصله
9. عنصر تولید کننده آیروسل جامد
10. قطعه فعال سازی الکتریکی
11. دو شاخه اتصال به برق

کاربرد سیستم اطفاء حریق آیروسل

آیروسل در 5 نوع حریق A تا F کاربرد دارد، اما در حریق کلاس A و B و C کمتر استفاده می شود و در محیط های زیر بیشترین کاربرد را دارد:

• اتاق کنترل
• صنعت نفت، گاز و پتروشیمی
• انبارهای مواد شیمیایی
• حفاظت از موتور برق و ژنراتور
• صنعت مخابرات و ارتباطات
• صنعت بنادر و دریانوردی
• در اطفاء حریق مواد منفجره از آیروسل استفاده نمی شود.
• استفاده از آیروسل در مکان هایی که از تجهیزات الکتریکی استفاده شده است توصیه نمی شود.

مزایای سیستم اطفا حریق آیروسل

• عدم نیاز به لوله کشی جهت استفاده آیروسل
• هزینه تعمیر و نگهداری اندک
• دارای نصب آسان
• کم حجم
• جایگزین هالون و عدم آسیب به لایه اوزون
• با توجه به وزن خود دارای اطفاء حریق بسیار مناسبی است.
• دارای ODP و GWP صفر می باشد.
• سرعت اطفاء حریق آیروسل اندک است. در حدود 2 تا 12 ثانیه می باشد.
• آیروسل جامد است و به همین دلیل مشکل افزایش و یا کاهش فشار به دلیل تغییرات دما وجود ندارند.
• به دلیل عدم تاثیر دما بر کپسول آیروسل بر اثر ضربه و فشار امکان ترکیدن کپسول وجود ندارد.

نکات ایمنی در هنگام استفاده از سیستم اطفاء حریق آیروسل

در ابتدا لازم به ذکر است که آیروسل اگرچه جایگزین مناسبی برای هالون ها می باشد اما دارای خطرات ذیل نیز هست.

• تولید گاز سمی نیتروژن، آمونیاک و مونوکسید کربن در اثر فعال شدن سیستم اطفا حریق آیروسل
• دارای طول عمر محدود
• کاهش دید در اثر استفاده از سیستم اطفا حریق آیروسل
• باقی ماندن ذرات آیروسل پس از عملیات اطفاء حریق و زمان بر بودن پاک سازی محیط
• سوزش چشم در اثر ارتباط مستقیم آیروسل با چشم
• ایجاد صدای بلند هنگام تخلیه کپسول آیروسل و ایجاد رعب و وحشت در محیط
• نداشتن امکان شارژ کپسول آیروسل
• ایجاد گرمای زیاد هنگام فعال سازی به خودی خود ممکن است موجب آتش سوزی شود.
• به دلیل اینکه کپسول آیروسل در دمای بالا تخلیه می شود، پس از خروج آیروسل، کپسول بسیار داغ می شود و با خطراتی همراه است.

طراحی سیستم اطفاء حریق آیروسل

یکی از مهم ترین نکات طراحی سیستم اطفاء حریق آیروسل دقت به میزان تراکم ذرات پخش شده در اطراف شعله است به گونه ای که هرچه عامل اطفاء حریق آیروسل سریع تر اطراف شعله را پوشش دهد، اطفاء حریق سریع تر خواهد بود. به همین دلیل در طراحی سیستم اطفا حریق آیروسل نزدیکی به مواد احتراق پذیر و نوع سوخت در محیط بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این موارد زیر نیز در طراحی سیستم اطفاء حریق آیروسل اهمیت دارد.

• سایز سیلندر: سایز سیلندرهای آیروسل مورد استفاده در اتاق باید به گونه ای باشد که گاز پس از تخلیه و قبل از برخورد با زمین فرصت سرد شدن و تبدیل شدن به گاز و غبار را دشته باشد. به عنوان مثال اگر به آیروسل با ظرفیت N، جهت اطفاء حریق نیاز داشته باشیم اما ارتفاع اتاق به آیروسل با ظرفیت N فرصت سرد شدن و پخش شدن ندهد، می توان به جای استفاده از یک آیروسل با ظرفیت N از 2 یا 3 آیروسل با ظرفیت N/2 و یا N/3 استفاده کرد.
• زمان: گاز آیروسل باید حداقل در عرض ۱۰ دقیقه در محیط پخش شود تا بتواند موجب اطفاء حریق گردد.
• فاصله سیلندر از تجهیزات: گاز خروجی از سیلندر آیروسل داغ است و فاصله کپسول آیروسل باید به اندازه ای باشد تا این گاز نسبتا سرد شود.

نحوه انتخاب کپسول آیروسل

برای انتخاب کپسول ایروسل باید به موارد زیر توجه کرد:

• ایزوله بودن محیط
• مواد و تجهیزات موجود در محیط
• ابعاد محیط
• طول، عرض و ارتفاع
• سقف و کف کاذب
• تعداد رک های اتاق
• تعداد فن و هواکش

برندهای مطرح سیستم اطفاء حریق آیروسل

• سیستم اطفاء حریق آیروسل همیار انرژی
• سیستم اطفاء حریق آیروسل فایر پرو (FirePro)

قیمت سیستم اطفاء حریق آیروسل

همچنین سیستم اطفاء حریق آیروسل در ظرفیت های مختلف و دو نوع اتوماتیک و دستی در بازار موجود است و قیمت آن با توجه به این دو عامل متفاوت است. به طور قطعی سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آیروسل دارای قیمت بیشتری نسبت به سیستم اطفای حریق آیروسل دستی است. ناگفته نماند که نوع برند کپسول آیروسل در قیمت آن بسیار موثر می باشد.