مواد ضد عفونی کننده
مواد ضدعفونی کننده چیست؟
مواد ضد عفونی کننده، از سایر عوامل ضد میکروبی مانند آنتی بیوتیک ها که میکروارگانیسم ها را در داخل بدن از بین برده و آنتی سپتیک هایی که میکروارگانیسم ها را در بافت زنده از بین می برند، متمایز می کند. مواد ضد عفونی کننده با تخریب دیواره سلولی میکروب ها یا تداخل در متابولیسم آن ها فعالیت می کنند.
کاتالوگ معرفی مواد شیمیایی فامکو
فروش مواد ضدعفونی کننده
ضد عفونی کننده ها مواد شیمیایی هستند که برای غیر فعال کردن یا از بین بردن میکروارگانیسم ها در سطوح بی اثر کاربرد دارند. گند زدایی لزوما موجب از بین رفتن همه میکروارگانیسم ها، به ویژه اسپور (باکتری های مقاوم) نمی شود. اثر آن از استریل کردن که یک فرآیند فیزیکی یا شیمیایی شدید است که می تواند همه زندگی را از بین ببرد، بیشتر است. هنگامی که سرعت باکتری ها افزایش یابد، این امر موجب می شود تا آن ها سریعا تکامل پیدا کنند. در صورت زنده ماندن برخی از باکتری ها در اثر حمله شیمیایی، نسل های جدیدی از باکتری ها به وجود می آیند که این باکتری های تشکیل شده در مقابل ماده شیمیایی خاص مقاومت می کنند.
ضد باکتری
ضد باکتری ها موادی هستند که باکتری ها را از بین می برند.
میکروب کش
میکروب کش ها موادی هستند که عفونت های میکروبی مانند عفونت های ویروسی و باکتریایی را از بین می برند.
پادزیست
پادزیست ها موادی هستند که از یک میکروارگانیسم تولید یا از آن گرفته می شوند، آن را از بین برده و مانع فعالیتش می شوند.
انواع ضد عفونی کننده ها
گند زدا شیمیایی
- گروه هالوژن ها: یدین، کلرین، برومین و فلورین
- کلر و ترکیبات کلر دار
- کلرهگزیدین گلوکونات (کلرهگزیدین)
- کلر مایع
- پرکلرین
- ید و ترکیبات ید دار
- تنتور ید
- محلول ید دار لوگول
- فنل و ترکیبات فنل
- یدوفرم
- آلدئید (آلدهید)
- فرمالدئید (فرمالدهید)
- گلوتار آلدهید
- سورفکتانت
- سورفکتانت کاتیونی
- سورفکتانت آنیونی
- سورفکتانت غیر آنیونی
- الکل
- پراستیک اسید
- آب ژاول (وایتکس)
- بتادین (پوویدون آیوداین)
- ساولن
- آمونیوم کوارتز
- ترکیبات چهارتایی آمونیاک
- آهک
- عوامل اکسید کننده
- قطران های زغال سنگ
- کرئولین
- هالامید
- ازن
- صابون ها و پاک کننده ها
- ضدعفونی کننده دست و سطوح
گند زدا فیزیکی
- نور آفتاب و اشعه ماورای بنفش
- حرارت مرطوب
- استفاده از بخار آب (اتوکلاو)
- پاستوریزه کردن
- حرارت خشک
- فور
- سوزاندن
- اتو کردن
- جوشاندن
غلظت ضد عفونی کننده ها
اگر غلظت ضد عفونی کننده مناسب نباشد، غلظت کم می تواند سبب رشد ریز جاندارانی مانند باکتری ها و ویروس هایی که نسبت به آن ضد عفونی کننده پایدار هستند، شود. همچنین غلظت بالا می تواند منجر به آسیب رسیدن به بافت ها شده و در برخی موارد ممکن است بهبود جراحت را به درازا بکشد.
طبقه بندی ضد عفونی کننده ها یا گند زداها
- ضد عفونی کننده سطح بالا (High Level Disinfectant) (H.L.D)
- ضد عفونی کننده سطح متوسط (Intermediate Level Disinfectant) (I.L.D)
- ضد عفونی کننده سطح پایین (Low Level Disinfectant) (L.L.D)
مراحل ضد عفونی کنندگی
- رفع آلودگی
- تمیز کردن (پاکسازی)
- سترون سازی (استریل سازی)
- گندزدایی
عوامل مؤثر در عمل ضدعفونی کنندگی و گندزدایی
- سختی آب مورد استفاده جهت رقیق سازی
- درصد خلوص
- غلظت ماده
- نوع و تعداد میکروارگانیسم ها
- مدت تماس
- PH محیط
کاربرد مواد ضد عفونی کننده
- ضدعفونی کننده های بیمارستانی، بهداشت، مراکز درمانی و اماکن عمومی
- ضد عفونی کننده های هوا، سطوح و خانگی
- از بین برنده میکروب، ویروس و باکتری
- دندانپزشکی
- پزشکی
- آب آشامیدنی، آب معدنی و استخر
- تصفیه فاضلاب
- میوه و سبزیجات
- کشاورزی و زراعت
- تولید و تأسیسات
- صنایع غذایی
- صنايع لبنی
- صنایع دارویی
- صنایع نفت و گاز
- مواد تميز كننده
- کاغذسازی
- نان و غلات
- کمپوت و کنسرو
- خشکبار
- کشتارگاه ها
- نساجی
- ابزار جراحی
- لوازم بیهوشی و تنفسی
- دستگاه دیالیز و آندوسکوپی
- سطوح پوستی، فلزی، پلاستیکی، شیشه ای و سرامیکی
نکات مهم در استفاده از ضدعفونی کننده ها و گندزداها
- از ورود این مواد به دهان، چشم، گوش و دستگاه تنفسی باید جلوگیری شود.
- مدت زمان تماس یا اثر ضد عفونی کننده ها نباید طولانی مدت باشد.
- چگونگی نگهداری و نحوه استفاده از این مواد حائز اهمیت است.
- مواد ضد عفونی کننده را باید در مقادیر کم استفاده کرد.
- اثر میکروب کشی گندزداها با آب داغ بیشتر است.
- این مواد برای استعمال خارجی مناسب هستند.
- نباید در مجاورت هوا، نور یا حرارت فاسد شوند و تغییر ماهیت دهند.
- قدرت نفوذ کافی داشته باشد.
- توجه به مجوز معاونت دارو و غذا
- تاریخ تولید و انقضا
- سهولت در حمل و نقل
تاریخچه ضد عفونی کننده ها
برای اولین بار نظریه میکروب های بیماری زا، توسط پاستور بیان شده است که پس از آن روش های ضد عفونی مشابه دیگری توسط بقراط و جالینوس شرح داده شد. دانشمندانی چون جوزف اسمیت برای نخستین بار از الکل برای ضد عفونی کردن زخم ها و جراحت ها استفاده می کردند. فلیمینگ اولین ماده آنتی بیوتیک را کشف کرد که اثر ضد باکتریایی قارچ پنی سیلیوم را داشت. هاوارد فلوری این ماده را تخلیص کرد و با تجویز آن موفق به درمان عفونت ها به روش سیستمیک شد. از جمله این آنتی بیوتیک ها تتراسایکلین، استرپتومایسین و سفالوسپورین ها حاصل شدند. پس از شناخت این مواد و ایجاد تغییرات در آن انواع آنتی بیوتیک ها تولید شدند.