مونو پمپ

مونو پمپ (پمپ ماردونی) چیست؟

مونو پمپ دارای یک استاتور مارپیچی بوده که معمولا از جنس پلاستیک می باشد و درون آن یک ماردون فلزی قرار دارد. با چرخش الکتروموتور، این ماردون که یا بر روی یک روتور و یا بر روی یک شفت قرار دارد، به چرخش در آمده و سیال را در راستای محور پمپ به گردش در می آورد.

به مونو پمپ یا منو پمپ، پمپ ماردونی، پمپ تک اسکرو، پمپ حفره ای و پمپ اسکرو خارج از مرکز، پمپ با حفره پیش رونده و پمپ مارپیچی نیز گفته می شود. مونو پمپ از انواع پمپ های جابجایی مثبت می باشد. همچنین در صنعت به آن Mono Pump، Monho Pump یا Monyo pump نیز گفته می شود.

این پمپ، اصولا برای سیالات با ویسکوزیته بالا مناسب می باشد و گاها به آن پمپ غلیظ کش نیز گفته می شود. مونو پمپ دارای اجزای مختلفی مانند الکتروموتور، گیربکس، روتور، استاتور، بدنه و سیستم آب بندی می باشد که هر کدام دارای وظیفه خاص خود می باشند که برای مثال روتور با گردش در خارج از مرکز استاتور عملیات پمپاژ سیال را انجام می دهد. ظرفیت (آبدهی یا دبی) این پمپ ها از 1 تا 150 متر مکعب در ساعت و فشار (هد) آنها از 6 تا 40 بار است.

ویدیو معرفی مونو پمپ

انواع مونو پمپ

مونو پمپ ها بر اساس نوع کاربری تقسیم بندی گوناگونی دارند که عبارتند از:

• مونو پمپ لوله ای
• مونو پمپ قیفی
• مونو پمپ فوم بتن
• مونو پمپ عمودی
• مونو پمپ دوزینگ
• مونو پمپ هایژنیک
• مونو پمپ فیلتر پرس

نحوه کار مونو پمپ

مونو پمپ لوله ای

مونو پمپ لوله ای از رایج ترین مدل های مونو پمپ بوده که ورودی آن لوله ای شکل می باشد. از این پمپ برای انتقال سیالات ویسکوز نظیر عسل، رب و سیالات حاوی ذرات جامد استفاده می شود. انتقال سیال به این مونو پمپ به وسیله لوله بوده که با فلنچ به پمپ متصل می شود. همچنین به دلیل غلظت بالای سیال و مکش کم پمپ، سیال قابل انتقال باید بالاتر از دهانه ورودی پمپ باشد تا به راحتی عمل پمپاژ صورت گیرد. این سری پمپ در مواردی که سیال به راحتی خاصیت خود پرشوندگی داشته باشد استفاده می شود به گونه ای که سیال تمامی فضای بین روتور و استاتور را پر کرده تا بیشترین فشار ممکن را داشته باشیم. این سری از مونو پمپ ها با توجه به نوع سیال انتقالی از نوع مونو پمپ هلیکس دار و مونو پمپ ساده می باشند.

ساختار مونو پمپ لوله ای ساده

ساختار مونو پمپ لوله ای هیلکس دار

مونو پمپ قیفی

مونو پمپ قیفی، کاملا شبیه مونو پمپ لوله ای است با این تفاوت که در قسمت ورودی پمپ، یک قیف قرار گرفته که سایز این قیف، با توجه به ظرفیت پمپ متغیر است. این مدل در قسمت ورودی دارای یک هلیکس بوده که روی شفت نصب شده است. از این پمپ برای انتقال مواد دارای ذرات جامد و مواد خمیری شکل که چگالی و ویسکوزیته (غلطت) بالایی دارند و نمی توانند از داخل لوله عبور کنند، استفاده می شود. نمونه های مورد استفاده از این نوع مونو پمپ در صنایع غذایی برای پمپاژ مواد غذایی نظیر گوجه فرنگی، سیب، خمیرهای مختلف، گلوتن و غیره می باشد.

ساختار مونو پمپ قیفی

از آنجایی که این مدل مونو پمپ برای انتقال مواد جامد هم استفاده می شود در برخی موارد، شفت با طراحی اسکرو قابلیت انتقال کامل مواد جامد به محفظه مکش پمپ را ندارد، لذا از یک هیلکس در قسمت ورودی قیفی شکل و بالاتر از شفت استفاده می شود که با موتور مجزا کار می کند و به انتقال کامل مواد و جلوگیری از بیرون ریختن آنها کمک می کند. جهت حرکت این هیلکس برخلاف جهت چرخش شفت بوده و قابلیت انتقال موادی نظیر سیب، گوجه فرنگی و غیره را دارد.

ساختار مونو پمپ قیفی هیلکس دار

مونو پمپ فوم بتن

از مونو پمپ فوم بتن برای انتقال بتن میکس شده و فوم بتن، که دارای مقاومت بیشتری از بتن معمولی است اما وزن کمتری دارد، استفاده می شود. این مونو پمپ شبیه مدل لوله ای بوده با این تفاوت که یک دریچه بازدید و تخلیه در پهلوی پمپ قرار دارد و عمر مفید طولانی تری دارد.

در پمپ فوم بتن با چرخش روتور درون محفظه استاتور، بتن میکس شده، پمپاژ می شود. با تغییر در قطر روتور و استاتور و تغییر دور موتور می توان باعث کاهش و افزایش قدرت پمپاژ مونو پمپ شد. با این روش علاوه بر کم شدن استهلاک دستگاه، می توان فوم بتن را به صورت دقیق و تمیز اجرا کرد.

مونو پمپ عمودی

مونو پمپ های عمودی به گونه ای طراحی شده اند که با ورود مواد از قسمت اصلی پمپ، به داخل مخزن، امکان تخلیه و پمپاژ مواد را داشته باشد. از ویژگی های مونو پمپ عمودی می توان به انتقال مواد حاوی ذرات جامد، نصب و راه اندازی آسان، مکانیزم ساده برای تعویض قطعات، نگهداری و تعمیر آسان، NPSH پایین، ظرفیت و هد بالا اشاره کرد.

مونو پمپ های بشکه کش یا همان مونو پمپ های عمودی معمولا با طول لوله 1200، 1500 و 1800 میلیمتر تهیه و ساخته می شوند. طول لوله 1200 با توان پایین و بدون گیربکس با دور بین 750 تا 1000 دور در دقیقه (RPM) به بازار عرضه می شود. این مونو پمپ ها دارای وزن پایینی هستند و به صورت پرتابل استفاده می شوند. برای انتقال سیالات غلیظ تر و با عمق مخزن بیشتر دیگر نمی توان از بشکه کش های پرتابل استفاده کرد زیرا طول لوله بیشتر و توان بالاتر و گاهی استفاده از گیربکس (بستگی به سیال انتقالی دارد) ما را ملزم به استفاده از جرثقیل های سقفی برای مهار پمپ می کند.

ساختار مونو پمپ عمودی

مونو پمپ دوزینگ

دوزینگ پمپ مونو همان پمپ های منو می باشند که در ابعاد کوچک تری روانه بازار می شوند. با تغییر دور محرک ورودی به مونو پمپ ها می توان دبی خروجی را تنظیم کرد. معمولا دوزینگ پمپ های مونو از 100 لیتر در ساعت تا 2000 لیتر در ساعت تولید می شوند. در صورت نیاز به دبی های بالاتر می توان از مونو پمپ هایی استفاده کرد که به واسطه اینورتر و یا گیربکس های دور متغیر، می توان دور دبی خروجی را تنظیم کرد. از دوزینگ پمپ های مونو در تصفیه خانه ها مکررا استفاده می شود.

مونو پمپ هایژنیک

مونو پمپ های هایژنیک به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که الزامات انتقال و تزریق انواع سیال با ویسکوزیته مختلف را برای صنایع غذایی، نوشیدنی، دارویی، آرایشی و بهداشتی دارا می باشد. این پمپ ها دارای بدنه از جنس استیل ضد زنگ هستند. برای جلوگیری از نفوذ سیال در خلل و روزنه های پمپ و ایجاد آلودگی از این طریق، سطح پمپ که با سیال در تماس است به روش های گوناگون مانند الکتروپولیش صاف و صیقلی می شود. همچنین عموما قابلیت CIP (Clean In Place) و SIP (In Place Sterilization) دارند.

مونو پمپ فیلتر پرس

از انواع پمپ ها برای انتقال سیال به دستگاه فیلتر پرس استفاده می شود. در انتخاب پمپ فیلتر پرس نوع سیالات، حجم و فشار مورد نیاز برای جداسازی جامدات، بسیار مهم است. با توجه به جابجایی مثبت بودن مونو پمپ ها و قابلیت تولید فشار بالا، همچنین توانایی انتقال سیالات ویسکوز و حاوی ذرات جامد، گزینه های مناسبی جهت استفاده در سیستم فیلتر پرس می باشند. 

تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ

• شیر اطمینان (Safety Relief Valves): برای جلوگیری از بالا رفتن فشار خروجی پمپ و محافظت از لوله ها از شیر اطمینان استفاده می شود.
• دمپر پالس جریان (Pulsation Dampers): خروجی پالسی (ضربه ای و غیر یکنواخت) دوزینگ پمپ را به حالت ثابت (یکنواخت) تبدیل می کند.
• شیر Back Pressure: این شیر از انتقال سیال به دلیل فشار کم خط رانش پمپ، زمانی که اختلاف فشار در خط مکش و رانش کمتر از 1.5 بار باشد جلوگیری می کند.
• صافی (Strainer): شیرهای یک طرفه دوزینگ پمپ، باید توسط نصب صافی از ورود آلودگی و خرده ریزها محافظت شوند.

ویدیو نحوه عملکرد مونو پمپ

عوامل مهم در انتخاب مونو پمپ

• دبی (ظرفیت): مقادیر دبی بر حسب لیتر در دقیقه (Lit⁄Min)، لیتر در ساعت (Lit⁄h) یا متر مکعب در ساعت (m3⁄h) تعیین می گردد. این مقادیر حداکثر میزان ماده لازم برای پمپاژ را مشخص می کند.
• هد (فشار): بر حسب متر (m) یا بار (bar) بیان می شود که میزان فشار لازم برای طی مسافت ماده پمپ شده را مشخص می کند.
• ویسکوزیته (لزجت): بر حسب cps سانتی پواز یا cst سانتی استوک، که به خاصیت فیزیکی ماده پمپ شده بستگی دارد و بسته به میزان آن قدرت مونو پمپ و دور آن تعیین می شود.
• خواص فیزیکی دیگر از قبیل سایش و خورندگی در صورت نیاز پمپ باید در انتخاب روتور و استاتور تاثیر گذار باشند. مثلا برای مواد دارای ذرات زبر و خشن، استاتور را با یک لایه لاینر مقاوم می کنند.
• خواص شیمیایی: میزان PH ماده و عملکرد شیمیایی آن مانند خوردگی از فاکتورهای مهم در انتخاب پمپ بوده و باید مشخص شود.
• دمای کاری: در مواردی که دمای مواد پمپاژ شده باید ثابت نگه داشته شود و یا دما بسیار بالا می باشد، پمپ به صورت سفارشی ساخته می شود.
• دور: در بعضی موارد به دلیل شرایط خاص ماده، امکان دور بالا برای پمپاژ وجود ندارد که باید در انتخاب پمپ، محدودیت دور مشخص گردد تا از واحد محرک مناسب استفاده شود.
• محدودیت فضا برای نصب و نحوه قرار گیری پمپ

برند های مونوپمپ

مونو پمپ ها در برند های متفاوتی تولید می شوند. شرکت هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده برند های زیر می باشد.

• مونوپمپ نچ آلمان (Netzsch)
• مونوپمپ بهلول
• مونوپمپ آسیا
• مونوپمپ اسپانیایی اینوکسپا (Inoxpa)

مونو پمپ ایرانی

ایران یکی از کشورهای موفق در زمینه تولید انواع مونو پمپ ها می باشد. کشور عزیزمان با به کار گیری دانش روز دنیا توانسته نیاز صنعت به مونو پمپ را برطرف کرده و با هزینه اولیه و هزینه تعمیر و نگهداری بسیار کمتری نسبت به نمونه های وارداتی، این پمپ را در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد. با توجه به تولید مونو پمپ ها در ایران قطعات مصرفی این نوع از پمپ ها در دسترس بوده و قیمت مناسبی را نسبت به نمونه های مشابه وارداتی دارند. همچنین متریال استاتورها با توجه به نیاز کاربر و سیال انتقالی، قابل تغییر می باشد. جنس روتور و پوسته پمپ نیز با توجه به ساخت مونو پمپ ها در ایران در متریال های چدنی و فولادی، استیل با گرید های 304، 316 و 420 قابل ارائه می باشد. در بعضی مواقع محدودیت مکان از دیگر مشکلات مصرف کنندگان بوده که می توان به صورت سفارشی در ابعاد سفارش گذاری شده پمپ های فوق را تولید کرد.

کاربرد مونو پمپ

به طور کلی پمپ های گریز از مرکز (سانتریفیوژ) و توربینی، برای سیالاتی با ویسکوزیته (غلظت) پایین استفاده می شوند. در حالی که مونو پمپ ها برای سیالات با ویسکوزیته بالا و سیالاتی که در برابر برش حساس هستند، استفاده می شوند. لزجت سیالات با افزایش دما، کاهش یافته و تاثیراتی روی NPSH، دبی و توان مورد نیاز پمپ می گذارد. به همین دلیل لزجت سیال، باید در دمای کاری محاسبه شود. در زیر به برخی از کاربرد های مونوپمپ اشاره شده است.

• صنایع نفت و گاز و پتروشیمی: در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی از مونو پمپ، استفاده های گوناگونی می شود که از جمله آن می توان به پمپاژ لجن های کف مخازن و سیالات نفتی، رزین و پلیمر، استفاده در فیلتر پرس ها، جداسازی آب و روغن و انتقال گل حفاری اشاره نمود.
• صنایع کاشی و سرامیک
• صنایع معدنی
• صنایع دریایی
• صنایع رنگ ساز
• صنایع داروسازی
• صنایع نساجی: دوزینگ مواد شیمیایی، آهار زنی، پمپاژ رنگ و جوهر چاپ
• صنایع لاستیک و پلاستیک سازی
• صنایع غذایی: عصاره مالت، بستنی، ماهی تن، سس، کچاپ، گلوتن، گلوکز و نشاسته، خمیر نان، بیسکوئیت، کیک، کشک، ژلاتین خوراکی، روغن خوراکی، پالپ میوه، قهوه، چای، گلوکز مایع، شکلات، خامه، پنیر، ماست، انواع رب، انواع کنستانتره، مربا، عسل، انواع پالپ، شربت، کنسرو
• صنایع آب و فاضلاب: از جمله کاربرد مونو پمپ در آب و فاضلاب می توان به پمپاژ شیر آهک (Lime Milk)، پمپاژ گل و لجن به فیلتر پرس، مواد شیمیایی مانند پلی الکترولیک، حتی استفاده پلی الکترولیت و سیالات ویسکوز به عنوان دوزینگ پمپ اشاره نمود.
• صنایع چوب و کاغذ: تزریق مواد شیمیایی، پمپاژ کربنات کلسیم، پمپاژ کائولیت برای فیلتر، رزین، ماسکوئیت، بنتونیت، خمیر کاغذ، چسب، رنگ، پوشش دهی کاغذ، پمپاژ نشاسته
• صنایع آرایشی و بهداشتی: پمپاژ پماد، کرم، لوسیون، شامپو، انواع دوغاب ها و اسلاری ها، خمیردندان، مایع ظرفشویی و مایع شوینده، ژل و همچنین تزریق مواد افزودنی تحت عنوان دوزینگ پمپ
• صنایع نیشکر: شربت شکر، ملاس، شیرآهک، عصاره مالت

مزایای پمپ ماردونی

• پوشش طیف وسیعی از فشارها و ظرفیت های پمپاژ
• قابلیت دائم کار بودن یا کارکرد مداوم
• قابلیت کنترل دقیق دبی خروجی و کنترل دور محرک
• قابلیت پمپاژ مواد با غلظت (ویسکوزیته) بسیار بالا یا تحت عنوان غلیظ کش
• انتقال مواد دارای ذرات جامد و خمیری و ویسکوز
• انتقال مواد چند فازی
• کمترین میزان سر و صدا
• NPSH بسیار پایین
• جریان یکنواخت و پیوسته سیال (بدون پالس)
• تعمیر و نگهداری آسان
• مونتاژ و دمونتاژ بسیار آسان
• قابلیت پمپاژ سیالات حساس به تنش برشی

معایب پمپ ماردونی 

• عدم قابلیت کارکرد خشک پمپ
• احتمال آسیب به بافت ذرات جامد درون سیال
• نامناسب برای پمپاژ سیالات حاوی ذرات زبر و خشن
• نیاز به نگه داری و تعمیرات مرتب
• محدودیت کارکرد برای سیالات با دمای بالا

قیمت مونو پمپ

عوامل بسیاری بر قیمت مونو پمپ ها تاثیر گذارند برای مثال متریال، نوع محرک، شاسی و نوع اتصالات، مشخصات فنی، تجهیزات جانبی، برند و غیره، همگی بر قیمت تمام شده محصول تاثیر می گذارند اما به طور کلی برای خرید منو پمپ مناسب خود لازم است از کسی مشاوره بگیرید، برای این کار می توانید با تماس با شرکت هایپر صنعت فامکو، از کارشناسان فنی سوالات خود را بپرسید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.