موتور آسانسور

موتور آسانسور به طور معمول مهمترین و در واقع موتور قلب تپنده یک اسانسور می باشد. بنابراین آسانسور نیز از این قاعده مستثنی نیست و موتور اسانسور از اصلی ترین اجزای آسانسور می باشد. لذا این موتور آسانسور است که نیروی مورد نیاز برای جابجایی کابین آسانسور را فراهم می کند. موتورهای آسانسور مرغوب و درجه یک باعث ایجاد کیفیت حرکت مطلوب تر و دوام طولانی تر می شوند و همچنین در زمان خطرات احتمالی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.

موتور آسانسور

انواع موتور آسانسور

انواع موتور اسانسور قابل ارائه در هایپر صنعت فامکو عبارتند از:

اجرای پروژه آسانسور توسط هایپر صنعت فامکو

موتور آسانسور گیرلس

موتور آسانسور گیرلس جدیدترین تکنولوژی در صنعت آسانسور محسوب می شود و امکان نصب این نوع از موتورهای آسانسور در داخل چاه آسانسور وجود دارد. با استفاده از این مدل ها، موتور خانه از بالای چاه آسانسور حذف شده، هزینه های ساختمان کاهش می یابد و امکان توقف در پشت بام به سهولت میسر می گردد.

موتور آسانسور گیربکسی

یکی از قدیمی ترین موتورهای آسانسور نوع گیربکس دار آن می باشد. در ایران نیز بکارگیری از موتور گیربکس آسانسور به دلیل قیمت ارزان تر اولویت بیشتری دارد. در صورتی که نیروی محرکه ورودی از الکتروموتور به قرقره کششی از طریق یک چرخ دنده باشد، موتور از نوع گیربکس دار می باشد.

موتور آسانسور هیدرولیک

موتور آسانسور هیدرولیکی به دلیل نوع طراحی و کارکرد فنی، کیفیت بسیار خوبی دارند و به همین دلیل عمر بالایی را دارا می باشند. عملکرد خوب و امنیت بالای سیستم هیدرولیک به همراه حرکت روان و نرم باعث شده انتخاب مناسبی برای نصب در ساختمان های کم ارتفاع باشد. با توجه به مصرف پایین تر برق نسبت به آسانسورهای کششی مقرون به صرفه تر می باشند.

شاسی موتور آسانسور

شاسی موتور آسانسور یک سازه فلزی می باشد که موتور آسانسور و فلکه هرزگرد روی آن قرار گرفته است. موتور آسانسور بر روی یک سازه فلزی به اسم شاسی قرار می گیرد که نقش مهمی را در سیستم آسانسور ایفا می کند. بر روی شاسی قطعه دیگری نیز به اسم فلکه هرزگرد قرار می گیرد. دلیل اهمیت شاسی را می توان قرار گرفتن وزن کابین آسانسور، سیم بکسل و دیگر قطعات مکانیکی دانست، که به دلیل پیشگیری از وارد آمدن حرکات افقی و عمودی بیهوده و اضافی به کابین، به وجود آوردن ثبات و استحکام و حفظ فاصله عمودی بین قطعات از جمله فاصله بین فلکه موتور و فلکه هرزگرد از شاسی دانست.

شاسی موتو رآسانسور

اجزا و قطعات موتور آسانسور

قطعات موتور آسانسور، مجموعه ای از اجزاء و بخش هایی هستند که اندازه های کوچک و بزرگ دارند، از نظر ساختار متفاوت هستند و هر یک در جایگاه خود، بهترین عملکرد را برای موتور فراهم می ‌کنند. بدون موتور آسانسور، حرکت کابین و سایر بخش ها امکان پذیر نیست. اهمیت قطعات ریز و درشت موتور آسانسور به اندازه ای است که اگر حتی کوچک ترین عیب یا نقص در آنها به وجود بیاید، بر روی عملکرد کل موتور تاثیر دارد؛ و به این ترتیب آسانسور با مشکل مواجه خواهد شد.

پوسته موتور

پوسته موتور، دارای ویژگی های مختلفی است مانند اینکه از جنس آلومینیوم است و اغلب ظاهر و ساختاری جمع و جور دارند. نمونه های با کیفیت آن سر وصدای زیادی ندارند.

شفت موتور آسانسور

در میان اجزای موتور آسانسور، شفت آسانسور در چاه قرار دارد و به کابین این اجازه را می دهد تا از طبقه ای به طبقه دیگر به راحتی عبور کند. در حقیقت یک گذرگاه عمودی برای کابین آسانسور است.

بلبرینگ

بلبرینگ آسانسور، اغلب در آسانسور های کششی، مخصوصا در نمونه بدون دنده (گیرلس) استفاده می شود. به طور کلی توانایی حمل بار شعاعی و همچنین بار محوری متوسط را دارد و در هر دو موردی که ذکر شد، به خوبی عمل می کند. دارای ضریب اصطکاک کمتری است و با ساختار خود، به حرکت بهتر آسانسور کمک می کند.

روتور یا هسته

این قطعه در اتاق آسانسور یا در بالابر نصب می شود، معمولا در بالای ساختمان یا داخل بالابر و در واحد برق آسانسور قرار دارد. روتور، با حالت مغناطیسی دائمی خود، شیار را مستقیما توسط موتور اصلی و بدون دنده هدایت می کند.

استاتور یا سیم پیچ

در میان اجزای موتور آسانسور، استاتور اغلب در قسمتی که به بدنه موتور متصل است، نصب می شود. فضای ایجاد شده بین قسمتی که نصب شده است و استاتور ممکن است با یک ماده پرکننده رسانای حرارتی برای هدایت گرما به طور کامل پر شود. این ماده پر کننده ممکن است گاهی فراتر از آن قسمت نیز برود تا نصب آن محکم تر شود و رسانای بهتری برای گرما باشد.

فلکه کششی

فلکه کششی برای انتقال قدرت موتور و حرکت به سیم بکسل به کار می رود. جهت حرکت سیم بکسل را هدایت می کند و تغییر می دهد. این فلکه ساختاری قرقره ای دارد و نقش اصلی آن کاهش تلاش و انرژی قرقره اصلی است.

سیستم ترمز (لنت ها، صفحات اصطکاکی، مگنت، فنر، اهرم آزاد کننده و غیره)

سیستم ترمز، نقش بسیار مهمی دارد و در واقع امنیت آسانسور را به دوش می کشد. هنگامی که کابین در طبقه مورد نظر شما می ایستد، موتور کششی آسانسور و سیم پیچ در آهنربای الکترومغناطیسی، قدرت خود را از دست می دهند و در نتیجه نیروی مغناطیسی در هسته الکترومغناطیسی به سرعت ناپدید می شود. سپس روتور یا هسته، توسط فنر ترمز، مجددا تنظیم می شود و موجب ایستادن کابین می شود و در هنگام قطعی برق هم ترمز باید قابلیت نگه داشتن کابین را داشته باشد و سریعا آن را به حالت اولیه خود بازگرداند.

انکودر (Encoder)

انکودر، قابلیت کنترل دقیق آسانسور و اندازه گیری سرعت را می دهد و یکی از قطعات بسیار مهم در تامین امنیت به شمار می رود. جهت اطمینان حاصل کردن از ایمنی مسافران، بهتر است انکودر با توجه به استاندارد های هر منطقه ای نصب گردد. این قسمت از موتور آسانسور موجب بهینه سازی کارآیی درایو آسانسور می شود و در نتیجه انرژی و هزینه کم تری را به ارمغان می آورد.

تفاوت موتور آسانسور گیربکس دار و موتور آسانسور گیرلس

موتور آسانسور گیرلس از فناوری کاملا مجزایی نسبت به موتور آسانسور گیربکس دار استفاده می کند که مزایای زیادی را به همراه دارد. مقایسه این دو نوع موتور آسانسور به شرح زیر است:

راندمان موتور گیربکس دار آسانسور ۵۰ درصد بوده در صورتیکه موتور گیرلس راندمان ۹۰ درصدی دارد.
موتور گیربکس دار آسانسور به صورت دوره ای نیاز به روغن کاری دارد که این عمل در موتور گیرلس حذف شده است.
در موتور گیربکس دار زمانی که موتور مدت زمان زیادی کار کرده باشد توقف های متوالی جهت خنک شدن توسط سنسور حرارتی اتفاق می افتد که این موضوع در موتور گیرلس رفع شده است و موتور حتی در شرایط کار زیاد هم داغ نمی کند و متوقف نمی شود.
موتور گیربکس دار یک مشکل اساسی دارد و آن هم ایجاد سر و صدای زیادی است که به دلیل دور زیاد موتور ایجاد می گردد. در موتور گیرلس دور موتور تقریبا یک دهم دور موتور در موتور گیربکس دار است و صدای بسیار کمتری را ایجاد می کند. (دور موتور در موتور گیربکس دار حدود ۱۵۰۰ دور در دقیقه و دور موتور در موتورهای گیرلس حدود ۱۵۰ دور در دقیقه است.)
حجم و وزن موتورهای گیربکس دار به حدی زیاد است که نمی توان از آن ها در آسانسورهایی که موتور خانه نداشته باشند استفاده نمود.
آسانسورهایی که از موتورهای گیربکس دار استفاده می کنند می توانند تا ۷۶ متر به صورت عمودی حرکت کنند و برای بالاتر از این ارتفاع باید از موتور گیرلس استفاده نمود.
سرعت آسانسورهایی که از موتور گیربکس دار استفاده می کند می تواند بین ۶۰ تا ۱۵۰ متر بر دقیقه باشد در صورتی که اگر موتور گیرلس در آسانسور استفاده شده باشد می توان تا ۶۱۰ متر بر دقیقه سرعت داشت.
آسانسورهای گیرلس در مقایسه با آسانسورهای گیربکس ‌دار به میزان ۶۰% انرژی مصرفی را کاهش می ‌دهند.

چرا با وجود بالاتر بودن قیمت موتور گیرلس از آن استفاده می شود؟

قیمت قطعات آسانسور تا جایی اهمیت دارد که بر کیفیت آن ها تاثیرگذار نباشد به عبارتی می توان گفت در انتخاب قطعات آسانسور نمی توان کیفیت را نادیده گرفت و به خاطر قیمت پایین انتخابی را انجام داد. در مورد قیمت موتور گیرلس هم درست است که نسبت به سایر مدل های موتور آسانسور قیمت بالاتری دارند اما با توجه به مزایا و کیفیتی که دارند مقرون به صرفه هستند.

دلایلی که موجب استفاده موتور گیرلس در آسانسورها می شود را می توان موارد زیر دانست:

کاهش تلفات: یکی از موضوعاتی که محققین به وسیله آمارها و شواهد دریافته اند این است که به واسطه استفاده از موتورهای گیرلس تلفات ناشی از حوادث مربوط به آسانسور به شدت کاهش یافته است.
افزایش راندمان: با حذف گیربکس از موتور آسانسور (که منجر به ساخت موتورهای گیرلس شد) راندمان آن ها افزایش چشمگیری داشت که این افزایش راندمان در بهبود عملکرد و کاهش هزینه های آسانسور نیز تاثیرگذار بوده است.
کاهش ابعاد و وزن: سازندگان قطعات آسانسور همواره در پی کشف روش هایی برای تولید قطعات آسانسور هستند که بتوانند ابعاد و وزن کلی آنها را کاهش دهند تا بتوانند نهایت بهره وری را از فضا و ظرفیت آسانسور داشته باشند.
کاهش سر و صدا: با حذف اجزایی از جمله گیربکس و غیره، سر و صدای ناشی از کار کردن موتور در این مدل کاهش یافته است.
سرویس و نگهداری کم هزینه: در موتور گیرلس استهلاک کم شده و نیاز به سرویس و نگهداری خاص و پرهزینه ای نیست.
کاهش آسیب های زیست محیطی: موتور گیرلس به گونه ای طراحی شده است که کم ترین خطر را برای محیط زیست خواهند داشت.
سرعت بالا: برای آسانسورهایی که نیاز به جابجایی با سرعت بالایی دارند استفاده از موتور گیرلس بسیار مناسب است. (سرعت های بیش از ۳ بر ثانیه متر معمولا فقط گیرلس استفاده می‌شود)
بازدهی بالا: در صنعت آسانسور موتور گیرلس به عنوان پربازده ترین موتور شناخته شده است.

نحوه انتخاب موتور آسانسور

همانطور که گفته شد موتور، از مهم ترین و اصلی ترین اجزای آسانسور است. وظیفه موتور انتقال عمودی کابین آسانسور به طبقات بالا و پایین در چاه آسانسور می باشد. بنابراین انتخاب و خرید موتور آسانسور به موارد مختلفی بستگی دارد. لذا با تحقیق و مشاوره از افراد متخصص در این حوزه، باید موتوری مناسب با پروژه در حال اجرا خود انتخاب کنیم.

انواع موتور آسانسور

معمولاً سرعت آسانسور را از 0.1 متر در ثانیه برای ساختمان های زیر 5 طبقه تا 3 متر در ثانیه برای ساختمان های بالای 30 طبقه در نظر می گیرند. محاسبه توان موتور مورد نیاز به شکل زیر می باشد:

p=((G*V) / N) * 9.81

که در این فرمول G نصف متوسط وزن هر نفر می باشد که برای هر نفر با وزن 75 کیلوگرم، 37.5 در نظر گرفته می شود.

سرعت آسانسور V می باشد و N پارامتر موتور در نظر گرفته می شود که از 0.5 تا 0.7 می باشد. با استفاده از توان موتور می توان گیربکس مناسب را نیز انتخاب کرد.

پارامتر های مهم در انتخاب موتور گیربکس آسانسوری

سرعت و توان ورودی آسانسور
سرعت و یا گشتاور خروجی دلخواه
کارکرد و توقف های آسانسور؛ چند ساعت در روز، میزان لرزش و شوک ضربه ای به آسانسور
ضریب تحمل بار بیش از حد مجاز آسانسور
پیکربندی واحد گیربکس به این صورت است که ورودی شافت یا ورودی هالو و یا اینکه خروجی شافت یا خروجی هالو
ارتفاع ساختمانی که آسانسور در آن نصب می شود.
مصرف انرژی که ساختمان قادر است برای آسانسور در نظر بگیرد.
صدای آسانسور در هنگام حرکت
دوام و استقامت آسانسور

سخن پایانی

امروزه در تمام ساختمان های چند طبقه، آسانسورها برای جابجایی افراد و همین طور بار در بین طبقات مورد استفاده قرار می گیرند. موتور آسانسور، مهم ترین قسمت آسانسور است و انواع مختلفی دارد. در آسانسورهای کششی دو نوع موتور گیرلس و گیربکس وجود دارد که ساختار این دو موتور با هم متفاوت است. هم چنین موتورهای گیرلس دارای حجم و اندازه کوچک تری هستند و برای نصب آن ها نیازی به موتورخانه نیست. دور پایین این موتورها هم به نسبت موتورهای گیربکس باعث شده است که صدای کمتری ایجاد کنند. هم چنین موتورهای گیرلس نیازی به روغن کاری ندارند و نسبت به موتورهای گیربکس آسانسور راندمان بالاتری دارند. چنانچه تصمیم به انتخاب موتور آسانسور دارید، بهتر است به این نکته توجه کنید که موتورهای گیرلس گران قیمت تر هستند و برای نصب و راه اندازی آن ها نیاز به افراد با تجربه است، حال آن که موتورهای گیربکس آسانسور هزینه های نگهداری و تعمیرات بالاتری دارند.

قیمت موتور آسانسور

موتورهای آسانسور در مدل های مختلفی توسط چندین برند در سراسر دنیا و ایران طراحی و تولید شده و قیمت مختلفی را دارند و هرچه کیفیت موتور آسانسور بیشتر باشد بالطبع قیمت بالاتری هم دارد.