کلید چنج اور

کلید چنج اور چیست؟

کلید دوطرفه یا چنج اور (changeover switch) نوعی سوئیچ است که می تواند مقدار مشخصی از بار الکتریکی را در سطح جریان مشخصی بین دو منبع تغذیه جا به جا کند. معمولا این جا به جایی بین ژنراتور و برق شهر در زمان قطعی برق صورت می گیرد.

مشخصات فنی کلید چنج اور

کلید دوطرفه برق شهر ژنراتور که یکی از تجهیزات برق صنعتی بوده و می توان آن را ترکیب دو کلید واحد دانست که توسط مکانیزم اینترلاک به یکدیگر متصل شده اند. در هنگام طراحی تابلوهای چنج اور می توان به جای اینترلاک کردن مکانیکی یا الکتریکی دو کنتاکتور، از کلید چنج اور به عنوان جایگزین جهت انجام عملیات چنج اور استفاده کرد. کلید چنج اور سه حالت را پشتیبانی می کند که در ادامه به شرح آنها پرداخته ایم.

1. اتصال به منبع تغذیه اولیه: معمولا منبع اولیه در این کلیدها برق شهر است.
2. اتصال به منبع تغذیه ثانویه: معمولا منبع ثانویه در این کلیدها ژنراتور است.
3. حالت خاموش: در این حالت بار به هیچ کدام از منابع متصل نیست.

کلیدهای چنج اور همانطور که گفته شد در سطوح دو پل، سه پل و چهار پل و در سیستم های زیر به کار می روند:

• حالت اول: به صورت دو پل در سیستم های تکفاز به همراه نول یا سیستم های دو سیمه
• حالت دوم: به صورت سه پل در سیستم های سه فاز بدون نول یا سیستم های سه سیمه
• حالت سوم: به صورت چهار پل در سیستم های سه فاز به همراه نول یا سیستم های چهار سیمه

انواع کلید چنج اور

کلید چنج اور تنوع بسیاری در مدل و کاربرد دارد اما به طور کلی به دو دسته اتوماتیک و دستی تقسیم شده و به بازار ارائه می شود که در سه سطح دو پل، سه پل یا چهار پل استفاده می شوند. این کلیدها طیف گسترده ای از لوازم جانبی دارند و می توانند به کمک موتور قطع یا وصل شوند.

کلید چنج اور دستی

جهت تغییر وضعیت کلید چنج اور به صورت دستی، یک اهرم روی کلید تعبیه شده که به کمک آن منبع تغذیه عوض می شود؛ برای مثال از برق شهر به ژنراتور یا بلعکس. کلید دوطرفه دستی در صورت دخالت اپراتور و یا اتصال به موتور می تواند وضعیت کنتاکت ها را تغییر دهد. در نصب کلیدهای چنج اور دستی به گونه ای عمل می کنند که کلید به شکل قفل شده در تابلو قرار گیرد، به این صورت که در هنگام وصل بودن کلید به یکی از منابع تغذیه، نمی توان روبند تابلو را باز کرده و به آن دسترسی داشت و دسترسی به سوئیچ فقط در صورت قطع کردن آن امکان پذیر است. کلید دوطرفه برق شهر و ژنراتور دستی بیشتر در تابلوهای توان پایین و در سطح فشار ضعیف استفاده می شود.

کلید چنج اور اتوماتیک

در کلیدهای چنج اور اتوماتیک یا همان ATS تنظیمات به گونه ای انجام می شود که هنگامی که یکی از منابع برق از دسترس خارج شد منبع دیگر به صورت خودکار فورا و بدون هیچ گونه قطعی و یا بدون دخالت اپراتور وارد مدار شود. این منابع برق می توانند UPS، ژنراتور یا برق شهر باشند. کلید چنج اور اتوماتیک در سیستم های حلقه بسته از هر گونه فیدبک جریان در زمان کار ژنراتور جلوگیری می کند. هنگامی که منبع اصلی و اولیه جریان برق دار شود کلید چنج اور اتوماتیک به صورت خودکار، بار را به منبع اولیه انتقال می دهد. در بعضی کلیدها پس از خاموش شدن ژنراتور فرمان عملیات تنظیم دما و خنک سازی از سمت کلید ارسال می شود. معمولا کلیدهای اتوماتیک را می توان به صورت دستی نیز استفاده کرد.

سیم بندی کلید چنج اور

در ادامه نحوه سیم بندی سیستم تکفاز دو سیمه بیان شده است. لازم به ذکر است که باقی حالت های سیم بندی کلید چنج اور نیز از همین اصول پیروی می کنند.

عملکرد کلید چنج اور

کلید چنج اور در دو مرحله، کار انتقال بار را انجام می دهد.

1. در صورت اتوماتیک بودن سیستم، سیگنال انتقال از سیستم مانیتورینگ که ولتاژ منبع اولیه را مانیتور می کند اعلام می شود و در صورت دستی بودن سیستم اپراتور بنا بر صلاح دید خود اقدام می کند.
2. پس از قطع شدن منبع اولیه، منبع ثانویه یا با دریافت سیگنال بلافاصله و یا با اقدام اپراتور وارد مدار می شود.

کلید چنج اور به کمک موتور و گیربکس کنترل شده توانایی تغییر وضعیت پلاتین ها از راه دور را دارد. در کلیدهای موتوردار فرمان ارسالی به موتور می تواند از سمت اپراتور، از سمت برد، رله چنج اور و یا حتی بسته به صلاح دید کاربر از سورس های دیگر ارسال شود. کلیدهای چنج اور هر روز در بین مصرف کننده ها محبوب تر می شوند و اصلی ترین دلیل این محبوبیت، این است که این کلیدها در هنگام انجام عملیات چنج اور یا انتقال، عملکردی ایمن، مطمئن و پایدار دارند.

مزایای کلید دوطرفه برق شهر و ژنراتور

• به دلیل وجود سیستم های حفاظتی و نظارتی همراه با کلید آسیب دیدگی تجهیزات کاهش می یابد.
• به دلیل وجود سیستم سوئیچینگ خودکار و یکپارچه امکان بروز خطا به خصوص خطا انسانی به حداقل می رسد.
• عملیات چنج اور یا همان جابجایی منبع تغذیه با سرعت بالا انجام می شود.
• مدت زمان قطعی برق به حداقل می رسد.
• انتقال بارهای با ظرفیت بالا و سنگین با ایمنی بالا و بدون خطا انجام می شود.