دستگاه سی پپ

دستگاه سی پپ چیست؟

دستگاه سی پپ (Continuous Positive Airway Pressure) به منظور جلوگیری از قطع موقت تنفس در زمان خواب توصیه می شود. دستگاه CPAP، دستگاهی است که از فشار هوای ملایم برای باز نگه داشتن مجاری تنفسی هنگام خواب استفاده کرده و به تنفس آسان در زمان خواب کمک می کند.

انواع دستگاه سی پپ

هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده تجهیزات پزشکی تنفسی، دستگاه سی پپ را به شرح زیر ارائه می نماید.

• دستگاه سی پپ با فشار ثابت
• دستگاه سی پپ با فشار خودکار یا اتو سی پپ
• دستگاه سی پپ نوزادان

مشخصات فنی دستگاه سی پپ

یکی از تجهیزات پزشکی تنفسی است که به منظور ایجاد فشار مثبت مداوم در مجاری هوایی طراحی و تولید شده است. استفاده از دستگاه سی پپ موجب شده است که راه هوای بیمار باز نگه داشته شود تا بتواند اکسیژن مورد نیاز برای عملکرد مطلوب را دریافت کند. یکی از رایج ترین درمان ها برای آپنه خواب استفاده از همین دستگاه است.

به CPAP فشار جریان هوای مثبت دائمی و فشار پیوندی مثبت پیوسته نیز گفته می شود. دستگاه سی پپ هوای تحت فشار مداوم را از طریق لوله به ماسک منتقل کرده و کیفیت خواب را به میزان قابل توجهی بهبود می بخشد. همچنین خطر ابتلا به تعدادی از مشکلات سلامتی از جمله بیماری قلبی و سکته را کاهش می دهد.

معرفی ویژگی های دستگاه سی پپ

دستگاه سی پپ را می توان به دو دسته فشار ثابت و فشار خودکار تقسیم کرد. این دو نوع دستگاه سی پپ معمولا از نظر ظاهری تفاوت چندانی ندارند و تنها در عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.

دستگاه سی پپ با فشار ثابت

هوا در این نوع از دستگاه سی پپ، با فشار ثابت وارد ریه بیمار خواهد شد. این مدل از دستگاه سی پپ، یک فشار ثابت مثبت که میزان آن توسط پزشک مشخص شده را به صورت یکپارچه در حین انجام دم و بازدم از طریق ماسک به بیمار انتقال می دهد. جهت تعیین مقدار فشار مثبت اعمالی توسط این نوع از دستگاه های سی پپ، پزشک با انجام آزمایشات PSG (پلی سونگرافی) در آزمایشگاه خواب میزان این فشار مثبت را مشخص می کند. میزان این فشار مثبت از فشار اتمسفر بیشتر است.

دستگاه سی پپ با فشار خودکار یا اتو سی پپ

نحوه عملکرد دستگاه های سی پپ خود تنظیم شونده بر اساس آنالیز میکروپرسسور و بکارگیری یک الگوریتم داخلی می باشد که مقدار فشار مورد نیاز برای تنفس را در هر شرایط و هر زمانی متناسب با استنشاق بیمار تشخیص، اندازه گیری و اعمال می کند. به طور کلی می توان گفت دستگاه PAP خودکار در صورت قرارگیری در شرایط متفاوت، متناسب با فشار موجود در ریه ها و تغییرات آن، میزان فشار اعمالی را تنظیم و به ریه منتقل می کند.

دستگاه سی پپ نوزادان

نوزادانی که نارس به دنیا می آیند (قبل از 37 هفته) ممکن است دچار مشکل تنفسی شوند و برای تنفس خوب به کمک بیشتری نیاز داشته باشند. CPAP هوا را به دو روش وارد ریه می کند. روش اول از طریق لوله های کوچک در بینی نوزاد است و روش دوم از طریق لوله ای که در نای قرار داده شده هوا را به ریه های کودک می رساند که در این حین کودک خود تنفس می کند. جریان ثابت هوا همراه با اکسیژنی که از طریق لوله ها وارد می‌شود، فشار کافی را در ریه ها نگه می دارد تا از فرو ریختن کیسه‌ های هوا پس از هر نفس جلوگیری کند.
سی پپ نوزادان که با نام Nasal Cpap نیز شناخته می شود برای نوزادان مبتلا به RDS (نوزادی که ریه هایش به طور کامل رشد نکرده است) بوده و در صورت استفاده از دستگاه سی پپ برای نوزادان بخش NICU باید از ماسک های کوچکتر که مخصوص نوزادان تعبیه شده اند، استفاده شود تا هوا را با فشار کم که برابر با آستانه تحمل نوزاد است به او برساند.

انواع ماسک دستگاه سی پپ

چند نوع مختلف ماسک تنفسی وجود دارد. بهترین نوع ماسک برای بیمار بستگی به سطح راحتی، عادات تنفسی و نوع آپنه خواب او دارد که در ادامه به معرفی انواع ماسک CPAP می پردازیم.

• ماسک نازال

این گزینه بینی شما را می پوشاند. ماسک بینی اغلب برای افرادی که هنگام خواب زیاد حرکت می کنند توصیه می شود. علاوه بر این استفاده از این نوع ماسک برای افردی که دچار کلاسترفوبیا (تنگناهراسی) هستند و یا نیاز به مصرف مایعات و غذا دارند، راحت تر است. همچنین این ماسک خروج ترشحات را نیز آسان تر می کند.

• ماسک نازال پیلو

این نوع ماسک به جای پوشاندن کل بینی، فقط ناحیه سوراخ بینی را می پوشاند. ماسک نازال پیلو دارای شاخک هایی (بالشتک های کوچک) است که در سوراخ های بینی قرار می گیرند. افرادی که از این ماسک استفاده می کنند می توانند به راحتی از عینک استفاده کنند.

• ماسک فول فیس

این مدل یک ماسک مثلثی است که روی بینی و دهان شما قرار می گیرد، و با استفاده از بندهای موجود در پیشانی و گونه، بسته می شود. ماسک کامل برای افرادی که هنگام خواب از طریق دهان نفس می کشند، بهترین انتخاب است. اگر فرد از انسداد بینی رنج می برد یا دچار مشکلات حاد تنفسی است و یا به فشار زیادی از هوا احتیاج دارد، این مدل ماسک بهترین گزینه است.

اجزای دستگاه سی پپ

ساختار کلی یک دستگاه کمک تنفسی CPAP متشکل از تجهیزات زیر می باشد.

• دستگاه: متشکل از موتور، رطوبت ساز و فیلتر است.
• موتور: موتور دستگاه CPAP در واقع یک کمپرسور با ابعاد و اندازه کوچک است که عملکرد بی صدایی دارد.
• فیلتر: در قسمت ورودی دستگاه سی پپ یک فیلتر تعبیه شده است تا از ورود هر گونه آلودگی و گرد و غبار به داخل دستگاه جلوگیری کند.
• ماسک: وسیله است که روی بینی و دهان شما قرار می گیرد که به همراه آن یک تسمه برای فیکس کردن و نگهداری ماسک تعبیه شده است.
• لوله: رابطی است که ماسک را به موتور دستگاه متصل می کند و متناسب با خروجی دستگاه، قطر آن طراحی شده است.

نحوه عملکرد دستگاه سی پپ

دستگاه CPAP با استفاده از توربو فن یا همان پمپ، هوای اتاق را گرفته و پس از فیلتر کردن، آن را تحت فشار قرار می دهد تا از طریق یک لوله که به اصلاح به آن لوله خرطومی نیز می گویند به داخل ماسک هدایت کند. جریان مداوم هوا از طریق بینی و دهان به باز نگه داشتن مجاری تنفسی کمک می کند، به این صورت که به آرامی زبان و کام را از جابجایی بیش از حد به داخل راه هوایی باز می دارد و موجب تثبیت تنفس می شود.

نکات استفاده از دستگاه سی پپ

• عادت کردن به استفاده از دستگاه CPAP ممکن است زمان بر باشد و نیاز به صبر دارد. با توجه به نظر ارائه‌ دهندگان مراقبت‌ های بهداشتی و درمانی مناسب ترین ماسک را از لحاظ سایز و نوع انتخاب کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
• متناسب با تجویز پزشک از دستگاه سی پپ استفاده کنید که نیازهای فشاری شما پشتیبانی کند. علاوه بر این جهت اعمال تنظیمات مربوط به فشار و همچنین استفاده از رطوبت ساز متناسب با نظر پزشک عمل کنید.
• تمیز نگه داشتن دستگاه CPAP به شما کمک می کند از قرار گرفتن در معرض باکتری ها و میکروب ها در امان باشید و درمان موثری را تجربه کنید. برای بهداشت مطلوب، باید لوله، ماسک و محفظه آب دستگاه را روزانه یا حداکثر هفته ای یکبار تمیز کنید.
• جهت تمیز کردن دستگاه سی پپ و متعلقات آن حتما به توصیه ها و دستورالعمل های برند سازنده توجه کنید.
• در صورت استفاده از رطوبت ساز فقط از آب مقطر استفاده کنید.
• دستگاه های سی پپ که محفظه از مرطوب کننده به آن متصل است را هرگز کج و یا وارونه نکنید زیرا این کار ممکن است موجب ورود آب به داخل دستگاه شود.
• در صورت نیاز به جابجایی دستگاه سی پپ از خالی بودن محفظه مرطوب کننده مطمئن شوید.
• قبل از اقدام به استفاده از دستگاه، دفترچه راهنمای آن را با دقت فراوان مطالعه فرمایید.
• در نظر داشته باشید که دستگاه سی پپ را در محلی بالاتر از سر بیمار قرار دهید. تا از ورود آب موجود در داخل محفظه مرطوب کننده به دستگاه و متعلقات همراه آن جلوگیری کنید.
• از قرار دادن سی پپ در سطوح ناهموار و یا مجاورت پرده، دستگاه های گرم کننده، سرد کننده و تولید کننده باد گرم و سرد جدا خودداری کنید.

نکات خرید دستگاه سی پپ

• با در نظر گرفتن نحوه عملکرد دستگاه، ویژگی ها و امکانات موجود در دستگاه و تطابق آن با نظر پزشک، اقدام به خرید دستگاه سی پپ کنید.
• جهت خرید دستگاه سی پپ با کیفیت به کشور سازنده و برند دستگاه دقت کنید.

دستگاه سی پپ دست دوم

در صورت استفاده از دستگاه سی پپ دست دوم عواملی که در نحوه عملکرد دستگاه تاثیر گذار هستند مانند رطوبت رسان دستگاه، فیلترهای تعبیه شده و غیره دچار مشکل شده باشند و عملکرد مطلوبی را ارائه ندهند و بیمار با تصور طی کردن روند درمانی خود نه تنها بهبود نیافته بلکه بیماری او ممکن است پیشرفت کند. توصیه کارشناسان هایپر صنعت فامکو به مشتریان عزیز استفاده از دستگاه های سی پپ دست اول می باشد زیرا می توانند با اطمینان خاطر روند درمانی خود را طی کنند.

کاربرد دستگاه سی پپ

• آپنه انسدادی خواب
• درمان خروپف شدید
• درمان اندیکاسیون های چون نارسایی هیپوکسیک تنفس
• درمان نوزادان نارس (عدم تشکیل صحیح ریه)
• قابل استفاده در منازل، مراکز درمانی و بیمارستانی
• جهت رفع مشکلات ریوی ناشی از نارسایی قلبی

مزایا دستگاه سی پپ

• دستگاه های CPAP از وقفه های تنفسی ناشی از آپنه خواب انسدادی و مرکزی جلوگیری می کنند و عوارض جانبی مضر آپنه خواب را از بین می برند.
• بهبود کیفیت خواب و کاهش خواب آلودگی در طول روز
•  بهبود احتمالی مدیریت قند در افراد مبتلا به دیابت
• کاهش یا حذف خروپف
• کمک به پیشگیری یا کنترل فشار خون بالا
• کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی
• بهبود حافظه و سایر عملکردهای شناختی
• بازماندن آلوئول ها و بهبود Recruitment آنها
• افزایش کمپلیانس ریه ها
• کاهش آتلکتازی ریوی
• اکسیژن رسانی و اصلاح اختلالات تبادل گازی
• افزایش حجم جاری Tidal Volume
• کاهش V/Q mismatch