دتکتور حرارتی

دتکتور حرارتی چیست؟

دتکتور های حرارتی بنا به نوع آن نسبت به درجه خاصی از دما و یا افزایش دما و یا هر دو آن، حساس هستند و با ایجاد یکی از این شرایط، حریق را تشخیص می دهند و فعال می شوند.

انواع دتکتور حرارتی

• دتکتور حرارتی ثابت
• دتکتور حرارتی افزایشی
• دتکتور حرارتی خطی
• دتکتور حرارتی ترکیبی

دتکتور حرارتی ثابت

دتکتور حرارتی ثابت (Fixed Temperature Heat Detector)، به درجه ثابتی از دما که از قبل برای آن تعریف شده است (مثلا 57 درجه) حساس است و به محض رسیدن دمای محیط به آن، فرایند اعلام حریق آغاز می شود. دتکتور حرارتی ثابت دارای یک کلید با دو فلز است که دارای ضریب انبساط حرارتی متفاوتی هستند که با رسیدن حرارت به درجه از پیش تعریف شده، کلید خم و منحنی شکل می شود و پس از آن کلید قطع و هشدار آغاز می شود. دتکتور حرارتی ثابت با برچسب آبی نمایش داده می شود.

عکس بالا نشان دهنده مراحل عملکرد دتکتور حرارتی ثابت می باشد که مرحله 1 نشان دهنده دو فلز دتکتور حرارتی در حالت عادی است. در مرحله 2 فلز ها تحت تاثیر حرارت قرار می گیرند. در مرحله 3 در اثر حرارت زیاد فلز ها خم می شوند.

کاربرد دتکتور حرارتی ثابت

دتکتور حرارتی ثابت، مناسب مکان هایی با افزایش سریع دما است و در مکان هایی با نوسان زیاد دما کاربرد کمی دارد. در محلی مثل آشپزخانه و یا آزمایشگاه که همیشه دمای محیط آن بالا است و تحت تأثیر افزایش سریع دما قرار می گیرد استفاده می شود.

دتکتور حرارتی افزایشی

دتکتور های حرارتی افزایشی به مقدار افزایش دما حساس بوده و در صورت افزایش آن از میزان تعیین شده، اعلام حریق فعال می شود. در دتکتور حرارتی دو عامل زمان و دما مهم است. این نوع دتکتور ها سازگار با تغییرات نرمال درجه حرارت در دقیقه هستند اما تغییرات غیر نرمال را اعلام می کنند. دتکتور های حرارتی افزایشی دارای دو حسگر دما (ترمیستوری و یا ترموکوپلی) هستند که یکی از این سنسور ها در محفظه بسته قرار دارد و تحت تاثیرات محیطی نیست. اما سنسور دیگر در ارتباط با هوای بیرون است و به طور سریع و مستقیم تحت تاثیر تغییرات دما قرار می گیرد. افزایش دما موجب تحریک حسگر محیطی و بهم خوردن توازن دو حسگر و فعال شدن دتکتور حرارتی می شود. در واقع می توان گفت دتکتور های حرارتی دارای یک مقاومت هستند که با افزایش حرارت این مقاومت کم می شود و جریان بیشتری از خود عبور می دهند که این افزایش جریان موجب فعال شدن سیستم اعلام حریق می شود. میزان افزایش دما دتکتور حرارتی باید حدود 6 تا 8 درجه در هر دقیقه باشد تا دتکتور حرارتی فعال شود. چراغ هشدار در این مدل آشکار ساز یکی از رنگ های قرمز و یا سبز است.

کاربرد دتکتور حرارتی افزایشی

دتکتور حرارتی افزایشی نسبت به دتکتور حرارتی ثابت حساسیت بیشتری دارد و در اکثر مکان ها کاربرد دارد. دتکتور حرارتی افزایشی برای محیطی که تغییرات دمایی سریع دارد توصیه نمی شود و مناسب محیطی است که ضمن ثبات در اندازه معمولی، احتمال رخ دادن آتش با سرعت بالا در آنجا زیاد باشد مثل آشپزخانه، همچنین بیشتر در مکانی مثل سیلو ها کاربرد دارد.

دتکتور حرارتی خطی یا کابلی

دتکتور حرارتی خطی (Linear Heat Detector)، دتکتوری به صورت یک کابل است که عمل پایش حرارت را در سرتاسر طول خود انجام می دهد. نام دیگر دتکتور حرارتی خطی، کابل حرارتی می باشد.

کاربرد دتکتور حرارتی کابلی

کابل های حرارتی معمولا در محیط هایی که محدودیت نصب وجود دارد نصب می شوند. همچنین می توان از دتکتور حرارتی خطی در محیط های آلوده، غبار آلود، مرطوب و محیطی که امکان خوردگی شیمیایی کابل وجود دارد استفاده کرد. علاوه بر این از دتکتور حرارتی کابلی در پله برقی، ترانس برق و تونل نیز استفاده می شود.

مزایا دتکتور حرارتی خطی

مهم ترین مزیت دتکتور های حرارتی خطی (کابل حرارتی) این است که با توجه به ویژگی هایی که دارند در شرایط سخت مانند رطوبت و آلودگی نیز کاربرد دارند که همین امر احتمال هشدار کاذب را بسیار کاهش می دهد. همچنین مزیت دیگر کابل های حرارتی این است که نیاز به تمیز کردن و نگهداری ندارند. مزیت بعدی دتکتور های حرارتی خطی این است که حتی اگر در یک نقطه حرارت بالا رود خطر را اعلام می کنند.

انواع دتکتور حرارتی خطی

دتکتور حرارتی خطی یا کابل های حرارتی در دو نوع آنالوگ و دیجیتال در بازار موجود هستند که در ادامه به انواع آن اشاره می کنیم.

 دتکتور حرارتی خطی آنالوگ

دتکتور حرارتی خطی آنالوگ از 4 سیم تشکیل شده است که دو سیم آن مربوط به سنجش مقاومت در طول کابل می باشد و دو سیم دیگر استمرار مقاومت را در مدار بررسی می کند. نحوه عملکرد دتکتور حرارتی خطی آنالوگ به این صورت است که با افزایش دما میزان مقاومت کم می شود و به دنبال آن جریان عبوری افزایش می یابد. به دنبال افزایش جریان دتکتور حرارتی حریق را تشخیص می دهد و سیستم اعلام حریق می کند.

دتکتور حرارتی خطی دیجیتال

دتکتور حرارتی خطی دیجیتال از دو سیم تشکیل شده است که این دو سیم هم سنجش پیوستگی مقاومت را انجام می دهند و هم حریق را تشخیص می دهند. عملکرد دتکتور حرارتی خطی دیجیتال به این گونه است که با رسیدن یک نقطه از سیم به دمای خاص، روکش کابل آب می شود و بین دو سیم اتصال کوتاه ایجاد می شود که این امر موجب شناسایی وضعیت حریق می شود.

انواع پوشش کابل های حرارتی

• پلیمری (UPVC)
• پلیمر تجدید پذیر (Rilsan)
• استیل (Stainless Steel)

 دتکتور حرارتی ترکیبی

دتکتور حرارتی ترکیبی، دتکتوری است که هم به دمای ثابت و هم به تغییرات دما حساس است. دتکتورهای حرارتی هم به صورت دتکتور حرارتی آدرس پذیر (هوشمند) و هم به صورت دتکتور حرارتی متعارف وجود دارند.

نکات نصب دتکتور حرارتی

• حداکثر میزان شعاع پوشش دهی دتکتور حرارتی ۵.۳ متر است.
• میزان فاصله دو دتکتور حرارتی نباید بیشتر از 7.5 متر باشد.
• میزان مساحت تحت پوشش یک دتکتور حرارتی بیشتر از 56 متر مربع نیست.

• در راهرو های با عرض کم دتکتور های حرارتی می توانند در فاصله 10.6 متری از هم نصب شوند.
• ارتفاع نصب دتکتور های حرارتی ثابت و افزایشی به ترتیب ۷.۵ و ۹ متر است.
• فاصله دتکتور حرارتی از دیوار باید بیش از 50 سانتی متر باشد.
• در مکان هایی که از مشتقات کاغذ استفاده می شود باید در هر زون حداقل از یک دتکتور حرارتی استفاده شود.
• در مکانی که بطور بالقوه رطوبت وجود دارد نباید از دتکتور حرارتی استفاده شود و یا با فاصله حداقل 3 متری نصب شود.
• دتکتور حرارتی نباید در نزدیکی لامپ فلورسنت استفاده شود زیرا موجب اختلال الکتریکی می شود.
• دتکتور حرارتی نباید نزدیک راه هوایی نصب شود.
• دتکتور حرارتی حداقل باید 50 میلی متر از سقف فاصله داشته باشد.

دتکتور حرارتی آدرس پذیر

 ردیاب های هوشمند (آدرس پذیر) توانایی تهیه آدرس دقیق دتکتور ها را در شرایط حریق ایجاد می کنند. در واقع حساسیت آشکار ساز به طور مداوم کنترل و به پنل گزارش می شود.

کاربرد دتکتور حرارتی

دتکتور حرارتی معمولاً در محیطی که آتش سوزی دود تولید نمی کند، اما دما و حرارت بالایی ایجاد می کند، استفاده می شود. همچنین در محیط هایی که به طور طبیعی آلودگی و دود وجود دارد کاربرد دارد. دتکتور حرارتی حساسیت کمتری نسبت به انواع دیگر دتکتور ها دارد. به طور مثال شعله آتش باید یک سوم سقف شود تا فعالیت خود را آغاز کند به همین دلیل نباید از دتکتور حرارتی در مکان هایی که حریق کوچک موجب خسارت زیادی می شود استفاده نمود.

قیمت دتکتور حرارتی

دتکتور حرارتی در برند های مختلف با قیمت های متفاوت قابل ارائه می باشد. همچنین قیمت دتکتور های حرارتی ثابت و افزایشی در یک برند نیز متفاوت است. قیمت دتکتور حرارتی مثل سایر تجهیزات سیستم اعلام و اطفا حریق بر اساس فاکتور هایی مثل جنس مواد تشکیل دهنده، کشور سازنده، داشتن یا نداشتن تاییدیه های آتش نشانی، داشتن یا نداشتن تاییدیه های جهانی تعیین و تنظیم می گردد.