کپ یا درپوش لوله

کپ لوله (درپوش لوله) چیست؟

کپ‌ یا درپوش لوله معمولا در انتهای خط پایپینگ برای انسداد یا کور کردن خط لوله مورد استفاده قرار می گیرد. هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده انواع کپ های لوله درانواع زیر می باشند:

• کپ جوشی فولادی
• کپ جوشی استنلس استیل
• کپ جوشی درزدار
• کپ مانیسمان یا بدون درز
• کپ فشار قوی رزوه ای
• کپ فشار قوی دنده ای

مشخصات فنی کپ یا درپوش لوله

از جمله مهم ترین فاکتورها برای شناخت کپ (این محصول گاها در بازار به اشتباه گپ نیز نامیده می شود) اشکال آن می باشد. کپ ها را در شکل های مختلفی از جمله دایره ای، چهارگوش و کپ هگز یا شش گوش می سازند. از جمله جنس های تولیدی کپ ها نیز می توان به استنلس استیل، کربن استیل، فولاد آلیاژی، فولاد داپلکس و سوپر داپلکس، نیکل، آلومینیوم، برنج و غیره و همچنین انواع پلیمر ها از جمله پلی اتیلن، نایلون یا پلی آمید، پلی پروپیلن، سیلیکون و غیره اشاره کرد.

کپ ها به چند صورت به لوله متصل می شوند. یکی از این اتصال ها، اتصالات جوشی می باشد که به صورت جوش لبه به لبه عمل می کند. انتهای این نوع از کپ ها معمولا به صورت پخ خورده (اوریب) می باشد.

نوع دیگر کپ به صورت کپ ساکتی (سوکتی) هستند که دارای یک برآمدگی به صورت پله بر روی سطح آن می باشد. کپ رزوه ای نوع آخر اتصال کپ ها می باشد که معمولا دارای رزوه نری می باشد و لزوما به شکل دایره ای هستند. نوع رزوه به صورت مخروطی یا NPT می باشد.

کپ ها با توجه به سایز و ضخامت لوله دارای ابعاد مختلفی هستند و اغلب در سایز های ½ اینچ الی 120 اینچ تولید می شوند.

کپ ها دارای استاندارد هایی هستند که آن ها را از یکدیگر متمایز می نماید این استاندارد مانع از ساخت کپ در ابعاد نامتقارن می گردد و دقیقا به صورت استاندارد و دارای لبه هایی بلند و اصطلاحا گود تولید می گردد که مهم ترین قسمت ساخت یک کپ می باشد که به صورت ارتفاع کلی کپ در استاندارد ذکر شده است.

در برخی موارد کپ ها دارای لبه نیستند و به صورت عدسی دارای لبه هایی کوتاه هستند که به این گونه از کپ ها، کپ های عدسی می گویند که غیر استاندارد اما به صورت کلی کپ ها می بایست دارای لبه هایی باشند که بتوان آن را به لوله به صورت افقی و به موازات لوله جوش داد.

آلیاژ ساخت کپ های فولادی جوشی که عموما از جنس کربن استیل (Carbon Steel) می باشند، طبق استاندارد ASTM A234 WPB می باشد. همچنین استاندارد ابعادی آن ها بر اساس استاندارد ASME B 16.9 می باشد.

روش تولید کپ

یکی از رایج ترین روش ‌های تولید کپ‌ ها، برش ورق به شکل دایره‌ای و سپس کشش آن به صورت گود می باشد. به این صورت ورق ها فرم داده می شود. در ادامه به بررسی انواع کپ می پردازیم.

کپ جوشی فولادی

این نوع کپ جوشی از جنس فولاد کربنی یا کربن استیل ساخته می شود که دارای عناصری از جمله کربن، منگنز، فسفر و گوگرد است. ازعوامل مهم انتخاب کپ، ضخامت دیواره آن می باشد که باید متناسب با ضخامت لوله ای باشد که به آن جوش داده می شود.

کپ جوشی استنلس استیل

کپ استنلس استیل به دلیل عناصر شیمیایی موجود از جمله کروم و نیکل دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی است. این نوع از فولاد همچنین با داشتن عنصر مولبیدن، استقامت بالایی را نسبت به دما های بالا و پایین دارا است. عملیات جوشکاری و ماشین کاری فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل به دلیل داشتن مقدار کمی کربن، آسان تر است. بدیهی است جنس تمامی اجزای خط لوله باید مشابه باشد بنابراین برای انسداد لوله های استنلس استیل، از کپ استیل استفاده می شود.

کپ جوشی درزدار

برای تولید این نوع کپ، ورق خمیده شده و سپس درز آن جوش داده می شود.

کپ مانیسمان یا بدون درز

کپ های مانیسمان یا بدون درز، از انواع اتصالات فولادی هستند که در فرآیند تولید آن ها از جوشکاری استفاده نمی شود. در تولید اتصالات مانیسمان از مقاطع فولادی به شکل شمش و از طریق حرارت و کشش و غلطک و عبور از زره و همچنین نیرو های گریز از مرکز استفاده می شود.

تفاوت کپ و فلنج کور

کپ و فلنج کور اتصالاتی هستند که برای بستن خط لوله کاربرد دارند با این تفاوت که کپ انتهای خط لوله را دائمی بسته و به لوله جوش داده می شود در صورتی که فلنج کور به طور موقتی بوده و با پیچ و مهره متصل می شود و هر زمان که نیاز باشد خط دوباره راه اندازی شود و سیال به مسیر خود ادامه دهد می توان آن را باز کرد.