پمپ دنده ای چیست؟
پمپ دنده ای جزء انواع پمپ جابجایی مثبت می باشد و جابجایی سیال در این پمپ ها از طریق چرخش چرخ دنده ها صورت می گیرد. این پمپ ها دارای قدرت مکش بسیار بالایی می باشند و همزمان امکان پمپاژ سیالات با ویسکوزیته کم، متوسط و زیاد را دارا می باشند. پمپ های دنده ای جزء پمپ های خودمکش یا Self Prime می باشند.
انواع پمپ دنده ای
پمپ دنده ای بر اساس ساختار دنده ها طراحی شده و در انواع زیر عرضه می گردد:
- پمپ دنده خارجی
- پمپ دنده داخلی
همچنین پمپ دنده ای بر اساس نوع دنده ها در انواع زیر عرضه می گردد:
- چرخ دنده ساده: طراحی و تولید پمپ ها با این مدل چرخ دنده که دندانه های صاف دارند، راحت تر از مدل های دیگر است.
- چرخ دنده مارپیچی: به دلیل درگیری تدریجی دندانه ها با هم، در این پمپ ها ایجاد لرزش و تولید صدا کاهش می یابد.
- چرخ دنده دو مارپیچ (دوبل): این چرخ دنده ها که معروف به چرخ دنده جناغی هستند، قدرت و استحکام بالایی نسبت به انواع دیگر دارند.
مشخصات فنی پمپ دنده ای
دو چرخ دنده درون پوسته موجود می باشد، که یکی از چرخدنده ها به الکتروموتور متصل می باشد (چرخ دنده محرک). چرخ دنده متحرک که در زیر چرخ دنده محرک قرار گرفته، با چرخ دنده محرک درگیر می باشند و باعث چرخش دورانی درون محفظه می شود. سیال موجود در محفظه بین دنده ها گیر افتاده و به سمت خروجی پمپ هدایت می شود. برای سرعت های زیر 700 دور در دقیقه از گیربکس استفاده می شود. پمپ های دنده ای به طور عمومی دارای پوسته چدنی، دنده فولاد آبکاری شده و محور فولادی می باشند. همچنین در این پمپ ها از بوش فولادی با پوشش برنزی استفده می شود. به طور کلی برای سیالات لزج با دور گردش پایین تر و برای سیالات رقیق با دور گردش بیشتر استفاده می شود. برای نمونه برای سیالات با ویسکوزیته 40-10 از سرعت 1000 دور در دقیقه، برای سیالات با ویسکوزیته 30-150 از سرعت 750 دور در دقیقه استافده می شود. برای مایعات سنگین، روغن ها، خمیرها و دیگر مایعات که دارای ویسکوزیته بسیار بالا می باشند، از سرعت 200-500 دور در دقیقه استفاده می شود. در پمپ های دنده ای از زانویی 45 درجه استفاده می شود، همچنین خروجی لوله ابتدا یک متر به صورت افقی و سپس به صورت عمودی طراحی می شود.
نحوه عملکرد پمپ دنده خارجی
در پمپ دنده ای خارجی، چرخش دو دنده در خلاف جهت عقربه های ساعت، داخل پمپ ایجاد خلا می کند. این خلا ایجاد شده، باعث هدایت سیال از مابین دنده ها و پوسته به پمپ و سپس به بیرون می شود.
نحوه عملکرد پمپ دنده داخلی
در پمپ دنده ای خارجی، چرخ دنده ها با چرخش خود ایجاد مکش می کنند و این نیروی مکش، باعث کشیده شدن سیال به داخل محفظه پمپ دنده ای داخلی می شود. در ادامه، سیال بین چرخ دنده ها گیر کرده و با چرخش آنها، سیال از ورودی پمپ به سمت خروجی پمپ جا به جا شده و با فشار، به بیرون هدایت خواهد شد.
ویدیو معرفی پمپ دنده ای و کاربرد آن در صنعت
پمپ دنده ای خارجی
میزان دبی با توجه به دور و ساختمان داخلی، در پمپ های دنده خارجی قابل تنظیم می باشد و بنابراین برای پمپاژ میزان دقیق از انواع سیالات مثل اسید ها و بازها، پلیمر ها، سوخت و افزودنی های شیمیایی کاربرد دارند و همچنین در ماشین ابزار، سیستم هیدرولیک و انتقال قدرت استفاده می شوند. سایز بزرگ این محصولات غالبا در 650 دور در دقیقه و سایزهای کوچک آن در 1450 و یا 3000 دور کار می کنند. از دیگر محاسن این پمپ ها پر کاربرد می توان به طول عمر و کارکرد بالا، پوشش طیف وسیعی از سیالات و قیمت پایین اشاره نمود.
کاربرد پمپ دنده خارجی
پمپ های دنده ای برای پمپاژ طیف وسیعی از سیالات کاربرد دارند؛ البته پمپ های دنده خارجی تولیدی برخی برند ها غالبا برای سیالات با ویسکوزیته پایین و متوسط مناسب تر است.
- پمپاژ مواد غذایی
- پمپاژ روانکارها
- پمپاژ انواع روغن خوراکی
- پمپاژ گلیکول
- پمپاژ اسید و اکسید ها
- افزودنی های شیمیایی و پلیمری
- پمپاژ الکل و حلّال ها
- آب و روغن های سبک
جنس پمپ دنده خارجی
- جنس بدنه و چرخدنده: استنلس استیل، چدن (داکتیل و خاکستری)، برنزی، پلیمری (تفلونی)
- جنس شافت: استیل، سرامیکی، آلومینیوم، فولاد آلیاژی
- جنس بوش: برنزی، کربنی، استنلس استیل، سیلیکون كاربايد
- نوع آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، پکینگی، لیپ سیل، مگنتی
اجزای پمپ دنده ای خارجی
- درپوش محفظه
- آب بند محفظه
- چرخ دنده هرزگرد
- چرخ دنده محرک
- بوشینگ
- دهانه مکش
- دهانه فشار
- محفظه
- فلنج نصب
- شفت متحرک
مزایای پمپ دنده ای خارجی
- پوشش طیف وسیعی از سیالات
- امکان اضافه کردن جکت حرارتی و سرمایشی
- به دلیل دقت و کارایی بالا امکان کارکرد به جای دوزینگ پمپ را دارند.
- هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه
- متریال متنوع، چدن، استیل و غیره
- تعمیرات و نگهداری آسان (برای مونتاژ و دمونتاژ نیاز به ابزار خاصی نمی باشد.)
- کم صدا و کارکرد آرام و مداوم
- حساسیت کم نسبت به گرد و غبار
- سرعت و فشار بالا
- قیمت مناسب
- استحکام و طول عمر بالا
معایب پمپ دنده ای خارجی
- در نوع بوشی، یاتاقانها درون سیال قرار دارند.
- ذرات جامد و ساینده درون سیال باعث خوردگی چرخدنده می شود.
- محدودیت در پمپاژ سیالات حساس به برش
پمپ دنده ای داخلی
به پمپ دنده داخلی، ماه و ستاره نیز گفته می شود. این پمپ ها خود مکش بوده و در هر دو جهت امکان چرخش دارند یعنی هم برای پر کردن می توان از این نوع پمپ استفاده نمود هم برای خالی کردن. پمپ دنده داخلی هم جهت پمپاژ سیالات رقیق مانند حلال ها، روغن ها و... مناسب است، و هم برای سیالات غلیظی چون آسفالت، شکلات و چسب را نیز به خوبی عمل می کند. همچنین می توان به پمپاژ موادی همچون انواع روغن ها و روغن داغ، روان کارهای صنعتی، سوخت (گاز مایع، بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سیاه و غیره)، انواع رزین ها و مواد پلیمری، الکل و انواع حلال ها، قیر، فوم پلی يورتان (ایزوسیانات و پلیول)، مواد غذایی مانند کره بادام زمینی، رنگ ، جوهر، رنگ دانه ها، گلیکول، صابون ها اشاره نمود.
کاربرد پمپ دنده داخلی
- پمپاژ مواد غذایی
- پمپاژ روانکارها
- پمپاژ انواع روغن خوراکی
- پمپاژ سوخت
- پمپاژ رزین، پلیمر
جنس پمپ دنده ای داخلی
- جنس بدنه و چرخدنده: فولاد آلیاژی، چدن، استنلس استیل، برنز، پلیمری (تفلونی)
- جنس بوش: کربن گرافیت، سیلیکون کارباید، سرامیک، برنز، کارباید تنگستن
- جنس شافت: استنلس استیل، فولاد آلیاژی
- جنس آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، کارتریجی، مگنتی، پکینگی
اجزای پمپ دنده ای داخلی
- اجزای بیرینگ
- پوسته بیرینگ
- سیل
- براکت
- یاتاقان روغنی
- پوسته
- روتور
- هرزگرد
- یاتاقان روغنی
- هلالی
- محور دنده هرزگرد
- کلگی
- شیر اطمینان
مزایای پمپ دنده ای داخلی
- خودمکش
- پمپاژ طیف وسیعی از ویسکوزیتی
- جنس بدنه متنوع و بسته به کاربرد
- جریانی یکنواخت و بدون پالس
- قابلیت کارکرد خشک (در یک زمان کوتاه)
- توانایی گردش در دو جهت (پرکردن و تخلیه یک مخزن)
- مناسب جهت سیالات با ویسکوزیته بالا
- NPSH بسیار پایین (در نتیجه کاهش احتمال کاویتاسیون)
- تعمیرات و نگهداری آسان
- هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه
- ایجاد صدای کمتر
- قیمت مناسب
- امکان اضافه کردن ژاکت حرارتی و سرمایشی
- استحکام و طول عمر بالا
معایب پمپ دنده ای داخلی
- سرعت و فشار کارکرد پایین و متوسط
- محدودیت در پمپاژ سیالات حساس به برش
- ذرات جامد و ساینده درون سیال باعث خوردگی چرخدنده می شود.
- در نوع بوشی، یاتاقانها درون سیال قرار دارند.
آب بندی پمپ های دنده ای
در نقاط عبوری شفت از داخل پوسته امکان نشتی سیال پمپ شونده و ورود هوا به داخل پمپ وجود دارد که این نقاط از پوسته را آب بندی می کنند. انتخاب نوع آب بندی به عوامل زیادی مانند نوع سیال عبوری از پمپ، دما و فشار کاری و... بستگی دارد. انتخاب آب بندی مناسب برای عملکرد درست پمپ و کاهش هزینه های تعمیر و نگه داری از اهمیت بالایی برخوردار است. در پمپ های دنده ای آب بندی از نوع پکینگ و مکانیکال سیل استفاده می شود. اگر یاتاقان ها، درونی باشند در محل وارد شدن شفت محرک به درپوش نیاز به آب بندی دارد. در صورت استفاده از یاتاقان بیرونی دو سر محور باید آب بندی گردد.
آب بندی مکانیکال سیل
مکانیکال سیل از دو قسمت ثابت و دوار تشکیل شده است. قسمت ثابت به پوسته متصل می باشد و قسمت دوار با حرکت شفت حرکت می کند و با قسمت ثابت در تماس است. بر روی شفت دوار از فنر استفاده می شود که باعث اتصال قسمت محرک و ثابت می شود. سیال پمپ شونده لقی بین این دو قسمت را پر می کند و باعث روانکاری و خنک کاری می شود. اگر نیروی محوری زیاد شود و یا فشار بیش از حد فنر منجر به از بین رفتن سیال روانکار شود، سبب فرسایش سطوح و افزایش دمای مکانیکال سیل شده و در نهایت سبب خرابی آن می شود. مکانیکال سیل می تواند داخلی یا خارجی نصب شود، که قسمت های دوار مکانیکال سیل در تماس مستقیم با سیال می باشد. در صورتی که سیال خورنده باشد، از مکانیکال سیل خارجی استفاده می شود، در غیر این صورت می توان از مکانیکال سیل داخلی استفاده کرد. در مواقعی که خورندگی سیال بسیار زیاد باشد می توان از مکانیکال سیل دوبل استفاده کرد.
آب بندی پکینگ
در صورتی که سیال پمپ شونده سمی یا قابل اشتعال نباشد و نشتی ایرادی نداشته باشد، می توان از آب بندی پکینگ استفاده کرد. نشتی مجاز برای آب بندی پکینگ 8 الی 10 قطره در دقیقه می باشد. این نوع آب بندی از پکینگ، کاسه نمد و درپوش تشکیل شده است. برای جلوگیری از بالا رفتن دمای پکینگ از Lantern Ring استفاده می شود. این حلقه، مابین پکینگ ها قرار گرفته و جریانی از سیال پمپ شونده را به پکینگ ها انتقال می دهد و باعث خنک کاری می شود.
آب بندی کاسه نمد
در تجهیزات دارای شفت دوار یا رفت و برگشتی ازجمله برخی از پمپ های دنده ای، برای جلوگیری از نشت سیالات روان کننده، ورود آلودگی ها و یا گرد و غبار به داخل تجهیز، از قطعه مکانیکی به نام کاسه نمد استفاده می شود.کاسه نمد های مورد استفاده در پمپ های دنده ای، به سه دسته ی کلی کاسه نمد دو لبه، کاسه نمد دوبلکس و کاسه نمد بدون فنر تقسیم می شوند که در نوع دو لبه (Double Lip Oil Seal)، برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به محفظه، یک لبه اضافی در کنار لبه آب بند تعبیه می شود.
در مواقعی که دو نوع مایع روان کننده در تجهیز استفاده می شود، به منظور جلوگیری از مخلوط شدن این دو نوع سیال روان کننده از کاسه نمد دوبلکس (Duplex Oil Seal) و در مواقعی که سیال روان کننده از غلظت بالایی برخوردار است از مدل های بدون فنر کاسه نمد (Oil Seal Without Spring) استفاده می شود.
با توجه به محل استفاده، کاسه نمد ها از متریال های مختلف مانند PTFE، Silicon، Viton، NBR و...تولید می شوند.
- PTFE: قابلیت عملکرد در دمای بالا (+320 درجه سانتی گراد)، کاهش اصطکاک و عمر طولانی
- Silicon: مقاومت دمایی بالا (از 50- تا +250 درجه سانتی گراد)، کاهش اصطکاک
- Viton: مقاومت دمایی (300+ درجه سانتی گراد)
- NBR: از متداول ترین متریال کاربردی می باشد؛ مقاومت بالایی در برابر گریس دارد و بازه دمایی عملکرد از 40- تا 120+ می باشد.
پمپ دنده ای دو جداره
پمپ دنده ای دوجداره یا پمپ دنده ای جکت دار دو دریچه ورودی و دو دریچه ی خروجی دارد که یکی مخصوص سیال و دیگری مخصوص عبور بخار، آب و یا روغن با دمای بالاتر یا پایین تر می باشد؛ به طور کلی از پمپ های دنده ای دوجداره برای حفظ دمای سیال عبوری از پمپ و در نتیجه جلوگیری از ایجاد اختلال در فرایند پمپاژ استفاده می شود. در پمپاژ سیالاتی با ویسکوزیته بالا، که با افزایش دما، روان تر و راحت تر جریان پیدا می کنند، برای پیش گرمایش و جلوگیری از افت دما و درنتیجه سنگین و سفت شدن سیال از جداره دوم سیالی با دمای بالاتر عبور می دهند. همچنین در مواردی برای خنک کاری، سیالی با دمای پایینتر از جداره عبور می دهند. برای پمپاژ قیر، شکلات و عسل حتما از نوع جکت دار این پمپ ها استفاده می شود.
اجزای پمپ دنده ای دو جداره
- بلبرینگ محوری
- شیار آب بندی
- جکت براکت
- نوار آب بندی
- بوش براکت
- روتور
- دنده هرزگرد
- محور دنده هرزگرد
- هلالی (عدم نمایش مستقیم در تصویر)
- جکت کلگی
پمپ غلیظ کش کوپله با گیربکس دور پایین
با توجه به قابلیت پمپ های دنده ای در پمپاژ انواع سیالات غلیظ و ویسکوز، به این نوع پمپ ها «پمپ های غلیظ کش» نیز گفته می شود. از این پمپ ها غالبا برای انتقال سیالاتی تا 10000 cp استفاده می شود که با توجه به محدودیتی که برای میزان دور پمپ در انتقال سیالات با غلظت بالا وجود دارد، معمولا این پمپ ها با گیربکس دور پایین کوپل می شوند.
پمپ غلیظ کش فشار بالا
پمپ غلیظ کش فشار بالا (High Pressure Gear Pump یا HGP) ، در صنایعی مانند پتروشیمی، نفت و گاز که به فشار بالا نیاز است، استفاده می شود. نیاز به سیستم های پیچیده و ماشین آلات با دقت بالا برای تولید، منجر به قیمت بالای این پمپ ها شده است. چرخ دنده های این پمپ ها از استحکام بالایی برخوردارند. برای حفظ ایمنی، هنگام استفاده از این پمپ ها، مانند سایر پمپ های جا به جایی مثبت باید در خط دهش از شیر فشار شکن استفاده کرد.
پمپ غلیظ کش گازوئیل
با توجه به آب بند داشتن پمپ های دنده، احتمال نشتی سیال در این پمپ ها بسیار کم است؛ از طرفی به دلیل چرب بودن گازوئیل عمل روان کاری بین چرخ دنده ها به خوبی انجام می شود، در نتیجه این پمپ ها برای انتقال و جا به جایی گازوئیل بسیار مناسب اند. جنس پمپ های دنده ای گازوئیل غالبا استیل ضد زنگ (استنلس استیل 316) می باشد.
نکات نصب و راه اندازی پمپ دنده ای
- برای جلوگیری از ورود ذرات جامد به پمپ در خط مکش صافی نصب کنید.
- برای کاهش تولید صدا، به فاصله ی یک متر از خروجی پمپ، اتصالی مثل زانویی نصب نشود.
- پیش از راه اندازی از خط ورودی و پمپ هواگیری نمائید.
- برای جلوگیری از شوک حرارتی، قبل از شروع عملیات پمپاژ سیالات داغ عملیات پیش گرمایش انجام دهید.
- اطمینان حاصل کنید که الکتروموتور و شافت پمپ هم راستا با یکدیگر نصب شده اند تا از خرابی و فرسایش قطعات داخلی پمپ جلوگیری به عمل آید.
انواع برند پمپ دنده ای
- پمپ دنده ای آلمانی کراخت (Kracht)
- پمپ دنده ای آلمانی ریکمایر (Rickmeier)
- پمپ دنده ای ترک ییلدیز (Yildiz)
- پمپ دنده ای هندی روتوفلوید (Roto fluid)
- پمپ دنده ای ترک کوپار (Kupar)
- پمپ دنده ای ترک پترولند (Petroland)
- پمپ دنده ای سوئیسی مگ (MAAG)
- پمپ دنده ای هندی روتوس (Rotos)
- پمپ دنده ای ایران تولید
- پمپ دنده ای ایران البرز
- پمپ دنده ای تهران تولید
- پمپ دنده ای نقش جهان
- پمپ دنده ای الوند
لازم به ذکر است پمپ های دنده ای تولید ایران همگی از نوع دنده خارجی می باشد.
لیست قیمت پمپ دنده ای
لطفا جهت اطلاع از قیمت پمپ دنده ای مد نظر روی برند و مدل مورد نظر کلیک نمایید.
| ردیف | شرح |
| 1 | قیمت پمپ دنده ای پترولند چدنی |
| 2 | قیمت پمپ دنده ای روتوفلوید |
| 3 | قیمت پمپ دنده ای الوند |
| 4 | قیمت پمپ کوپار چدنی دنده خارجی |
| 5 | قیمت پمپ کوپار چدنی دنده داخلی |
| 6 | قیمت پمپ کوپار استیل دنده خارجی |
| 7 | قیمت پمپ ایران تولید |
| 8 | پمپ پمپ دنده ای SAWA |
| 9 | پمپ پمپ دنده ای MAAG |
دیـــدگاه‌ها
شما هم درباره این کالا دیدگاه ثبت کنید.