نحوه انتخاب پمپ مناسب

امروزه اکثر افراد در ساختمان های مرتفع زندگی می کنند که ممکن است با کمبود فشار آب مواجه شده باشند و برای رفع این مشکل نیاز به خرید پمپ داشته باشند، پمپ ها دارای انواع مختلفی از نظر کیفیت ساخت، میزان آبدهی و برند های بسیار متنوعی می باشند که ممکن است خریدار را خیل عظیمی از پمپ مواجه کند به همین منظور در این مقاله به روش های انتخاب پمپ مناسب با توجه به نوع پمپ و کاربری آن مانند کشاورزی، خانگی، سانتریفیوژ و شناور پرداخته شده است با ما همراه باشید.

نحوه انتخاب پمپ

معیار عمومی انتخاب پمپ ها به آن دسته از عواملی اطلاق می گردد که پیشنهاد دهنده را قادر سازد تا بر مبنا و با استناد آن عوامل، پمپ مورد نظر را به صورت های صحیح و با برخورداری از بالاترین کارایی و طولانی ترین مدت بهره برداری انتخاب و معرفی نماید.

پمپ ها مدل ها و برندهای مختلفی دارند. آنچه از پمپ ها انتظار می رود این است که سیال را از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال دهد در این رابطه بین فشار و دبی پمپ رابطه معکوس وجود دارد. بدین مفهوم که پمپ هایی که دبی زیادی را انتقال می دهند فشار کمتری تولید می کنند و برعکس آن نیز صادق است، یعنی پمپ هایی که فشار زیادی تولید می کنند دبی کمتری ایجاد می کنند. برای انتخاب یک پمپ اولین موضوع مقدار دبی و میزان فشار لازم است.

از مهم ترین مشخصه های عمومی گزینش پمپ ها، باید به موارد ذیل اشاره داشت:

• نوع، ماهیت و مشخصات شیمیایی مایع قابل انتقال نظیر آب آشامیدنی، آب کشاورزی، فاضلاب شهری، فاضلاب صنعتی، مواد شیمیایی، مواد سوختنی، پساب های صنعتی (اسیدی و بازی) و غیره
• مشخصات فیزیکی مایع قابل انتقال نظیر دمای کاری و محدوده درجه حرارت، میزان گرانروی یا ویسکوزیته، میزان املاح و ذرات جامد، ظرفیت و مقدار آبدهی، هد یا ارتفاع آبدهی

انتخاب نوع پمپ از روی منحنی پمپ ها

انتخاب صحیح نوع پمپ از روی منحنی پمپ ها که از طریق کاتالوگ منتشر شده توسط سازنده آورده می شود، امکان پذیر است. در منحنی مشخصه کارکردی پمپ های آب، شاخص عمودی به ارتفاع آبدهی یا هد (Head) پمپ اختصاص داده شود که در پمپ های صنعتی و کشاورزی با واحد متر (m) بیان می شود. شاخص محور افقی در منحنی های مربوط به پمپ های آب به ظرفیت آبدهی (دبی) پمپ اختصاص داده می شود که ظرفیت آبدهی معمولا به صورت های متر مکعب در ساعت یا لیتر در ثانیه یا دقیقه نمایش داده می شود.

چند نکته برای محاسبه مقدار آبدهی در پمپ ها

ممکن است، درخواست کننده یا خریدار پمپ، مقدار آبدهی پمپ مورد تقاضا را در قالب لیتر در دقیقه یا متر مکعب درساعت سفارش دهد.

• هرگاه سفارش دهنده یا خریدار مقدار آبدهی پمپ را برحسب لیتر در دقیقه سفارش داد به صورت زیر محاسبه می گردد:

• هرگاه مقدار آبدهی پمپ مورد درخواست بر حسب متر مکعب در ساعت باشد به صورت زیر محاسبه می گردد:

• هرگاه مقدار آبدهی پمپ به صورت لیتر در ثانیه اعلام گردید در چنین مواردی به صورت زیر عمل می کنیم:

• برای تبدیل متر مکعب در ساعت به لیتر در ثانیه از رابطه زیر استفاده می گردد:

هر کدام از پمپ ها دارای منحنی آبدهی، هد منحصر به فرد خود است که با منحنی (Q-H) شناخته می شود.

بررسی هر کدام از پمپ ها از سوی شرکت سازنده نشان می دهد که منحنی هر کدام پمپ ها با منحنی های پمپ کوچک تر و بزرگ تر از خود تداخل دارند.

نحوه انتخاب پمپ آب خانگی

از پمپ های خانگی برای افزایش فشار آب آپارتمان، ویلا و ساختمان های مسکونی استفاده می شود. آسان ترین راه برای انتخاب یک پمپ آب خانگی مراجعه به جداول و منحنی های مشخصه در کاتالوگ پمپ ها با توجه به داشتن ارتفاع و میزان آبدهی مورد نیاز می باشد. این منحنی ها کلیه مشخصات پمپ آب اعم از ارتفاع (هد)، توان و راندمان را در سرعت دوران مورد نظر به ازای آبدهی های (دبی) مختلف نمایش می دهند تا استفاده عملی از آن راحت تر گردد. برای اطلاعات کامل تر می توانید به مقاله راهنمای انتخاب و خرید پمپ آب خانگی مراجعه نمایید.

نحوه انتخاب پمپ آب کشاورزی

انتخاب پمپ آب کشاورزی به عوامل مختلف همچون منبع آب، نوع پمپ، هد و دبی بستگی دارد که با در نظر گرفتن آنها می توان بهترین پمپ را برای مصارف کشاورزی انتخاب و خریداری نمود. جهت خرید بهترین پمپ کشاورزی توصیه می شود از متخصصین در این حوزه کمک بگیرید.

• توجه به منبع آب

باید به منبع آبی که قرار است آب موجود در آن منتقل گردد توجه نمایید زیرا فاصله آن تا محل مورد نظر، میزان آلودگی آب و غیره می تواند بر عملکرد پمپ تاثیر گذار باشد. در ایران منابع آب برای کشاورزی شامل آب های زیر زمینی (چاه و چشمه) و آب های سطحی (استخر، دریاچه، رودخانه، آب های تصفیه شده) می باشد.

• نوع پمپ

نوع پمپ یکی از مهمترین نکاتی است که باید در هنگام انتخاب پمپ کشاورزی به آن توجه نمایید زیرا این پمپ ها جهت آبیاری مزارع و باغ ها استفاده می شوند و باید عملکرد درستی داشته باشند برای مثال اگر قصد انتقال آب از منابع سطحی را دارید پمپ های سانتیریفیوژ به شما پیشنهاد می گردد اما برای انتقال آب از منابع زیر زمینی مانند چاه توصیه می شود از پمپ های شناور و کفکش استفاده شود. همچنین اگر دسترسی به برق محدود یا میسر نیست بهتر است از پمپ هایی مانند پمپ های بنزینی یا دیزلی استفاده نمایید.

• دبی و هد مورد نیاز

دبی و هد دینامیکی مورد نیاز برای پمپ های کشاورزی باید براساس شرایطی خاص تعیین گردد مثلا دبی باید براساس مساحت زمین و حق آب یا همان حقابه که از منابع مشترک گرفته می شود محاسبه شود و برای محاسبه هد دینامیکی پمپ هم باید مواردی مانند فاصله هد منبع تا زمین، طول و تلفات انرژی لوله کشی را در نظر بگیرید. پس از محاسبه هد و دبی می توانید اعداد بدست آمده را با منحنی مشخصه پمپ تطبیق دهید تا از درست بودن انتخاب خود مطمئن شوید.

جدول انتخاب پمپ آب کشاورزی

با توجه به منبع آبی که برای انتقال آب به مزارع یا باغ خود در نظر گرفته اید می توانید نوع پمپ مناسب خود را انتخاب نمایید و با کمک گرفتن از کارشناسان هایپر صنعت فامکو میزان هد و دبی را تعیین نموده تا بهترین خرید را داشته باشید. همچنین می توانید برای راهنمایی بیشتر به مقاله انواع پمپ آب کشاورزی کدامند؟ مراجعه کنید.

نحوه انتخاب پمپ سانتریفیوژ

برای انتخاب پمپ سانتریفیوژ لازم است به دو مشخصه هد و دبی و نقطه بهینه کاری پمپ که براساس هد و دبی تعیین می گردد، دقت نمایید. نقطه بهینه کاری پمپ دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و نباید با راندمان و پاسخگویی پمپ مقایسه شود. برای محاسبات پمپ سانتیریفیوژ پیشنهاد می گردد مطابق با روند زیر و با مشورت کارشناسان مجرب این حوزه اقدام نمایید.

• بررسی افت های مختلف سیستم مانند افت های مسیر محاسبه و هد استاتیک
• بررسی و تحلیل منحنی های پمپ سانتریفیوژ
• محاسبه نقطه عملکرد پمپ سانتریفیوژ

همچنین برای انتخاب پمپ سانتریفیوژ توصیه می شود موارد زیر را مورد بررسی قرار دهید.

• مشخصه های فنی پمپ مانند هد، دبی، توان مورد نیاز، نوع و دمای سیال، دور موتور و غیره
• تعیین فضای نصب و محل قرارگیری پمپ
• نوع کارکرد در نحوه انتخاب پمپ گریز از مرکز دارای اهمیت زیادی می باشد زیرا نمونه های صنعتی این نوع پمپ ها امکانات و توان بیشتری دارند.
• اگر از پمپ های سانتیریفیوژ در محل بسته استفاده می کنید بهتر است از نمونه های کم صدا آن انتخاب نمایید.

نحوه انتخاب پمپ شناور

وظیفه یک پمپ شناور یا کمر چاهی این است، که بتواند مقدار حجم مشخصی از آب را از یک عمق مشخصی که منبع مکش نامیده می شود به یک ارتفاع مشخصی که منبع رانش نامیده می شود انتقال دهد.

• منبع مکش

منبع مکش می تواند آب دریاها، آب چاه ها، آب مخازن طبیعی و یا مصنوعی زیر زمینی و آب رودخانه ها می تواند باشد.

• منبع رانش

منبع رانش می تواند آبیاری یک مزرعه، زمین کشاورزی، پرکردن یک استخر، تامین آب پمپ خانه شهرک یا یک مجتمع ساختمانی و تامین آب مخازن تصفیه خانه یک شبکه آبرسانی شهری باشد.

• مقدار آبدهی (دبی)

به مقدار حجم آبی که توسط یک پمپ در واحد زمان انتقال داده می شود گفته می شود و مقدار واحد آن معمولا l/s، l/min، m3.min اعلام شود.

• ارتفاع آبرسانی (هد)

به ارتفاعی که یک پمپ می تواند سیال را پمپاژ کند، هد می گویند و در پروژه های آبیاری صنعتی، شهری و کشاورزی هد را به صورت متر بیان می شود.

در مورد پمپ های شناور ابتدا باید به موارد زیر اشاره شود:

• انتخاب پمپ شناور مناسب
• انتخاب الکترو موتور مناسب
• انتخاب کابل برق مناسب

روش انتخاب پمپ شناور مورد نیاز به همراه نمونه ای از پمپ:

• استفاده از منحنی های همپوشانی پمپ های شناور
• مقدار آبدهی 180 متر مکعب در ساعت را از محور آبدهی انتخاب و خط عمودی دیاگرام را انتخاب می کنیم.
• ارتفاع آبدهی 55 متر را از محور ارتفاع (Head) انتخاب و خط افقی را ترسیم می کنیم.
• تقاطع دو خط افقی و عمودی نشانگر پمپ مناسب برای خواسته تعریف شده می باشد و به این ترتیب پمپ مورد نظر مشخص می گردد.

افت سوپاپ

حاصل جمع افت اصطکاک هایی که از منشا باز و بسته شدن سوپاپ ها و مقاومت های اصطکاکی داخل پمپ ها ایجاد می شود با عنوان افت سوپاپ آورده می شود. نیروی معادل برای غلبه بر افت سوپاپ، در قالب (ارتفاع آب) در داخل سیستم آورده می شود. برای استخراج نیروی معادل افت سوپاپ، در قالب (ارتفاع آب) به منحنی مربوطه که از سوی شرکت سازنده پمپ منتشر می گردد مراجعه می شود.

همانند منحنی های قبلی پمپ های آب، در این منحنی هم شاخص محور افقی، ظرفیت آبدهی پمپ را نشان می دهد. با توجه به اینکه حجم آبدهی پمپ مورد بحث ۱۸۰ متر مکعب در ساعت است، مقدار آن را در محور افقی انتخاب کرده و خطی را استخراج می کنیم که منحنی را قطع نماید. از نقطه تقاطع خط استخراجی با منحنی، خطی را به صورت افقی ترسیم می کنیم تا محور عمودی منحنی را قطع کند. میزان افت سوپاپ برای ارتفاع آبدهی ۱۸۰ مترمکعب، مقدار یک و نیم متر استخراج می شود. همین مقدار را به ارتفاع آبدهی اضافه می کنیم.

55+1.5=56.5 M

تعیین تعداد طبقات

بر مبنای داده های شرکت سازنده مشخصات هیدرولیکی پمپ شناور به صورت ذیل می باشد.

• مقدار آبدهی ۱۸۰ متر مکعب در ساعت را از محور آبدهی انتخاب و خط قائم را رسم می کنیم.
• تقاطع خط قائم با تراش پروانه استاندارد ∅ ۱۷۸ /۱۷۰ mm مشخص می کنیم.
• خط افقی را ترسیم می کنیم تا محور عمودی را قطع کند.
• مقدار بدست آمده (۳۲ متر) ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه در آبدهی ۱۸۰ متر مکعب در ساعت می باشد.
• در محاسبات قبل گفته شد که با احتساب میزان افت سوپاپ برای ارتفاع ۵۵ متر برای آبدهی ۱۸۰ مترمکعب لازم است که مقدار ارتفاع را باندازه یک و نیم متر اضافه تر در نظر بگیریم.

55+1.5=56.5M

• حال همین مقدار را به میزان ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه یعنی ۳۲ تقسیم می کنیم.

56.5/ 32 = 1.7 ≈ 2

• مقدار حاصل تعداد طبقات از نظر ریاضی به اندازه 1.7 بدست می آید.
• با توجه به اینکه در عمل چنین تعداد طبقه نمی تواند وجود داشته باشد این مقدار را به صورت تقریب اضافی یعنی ۲ طبقه در نظر می گیریم.
• بنابراین تعداد طبقات پمپ مورد نظر، دو طبقه خواهد بود که با اطمینان، نیاز اعلام شده را پاسخگو می باشد.
• با تقسیم عدد ۵۶٫۵ به تعداد طبقات یعنی عدد ۲ به حدود ۲۸ دست می یابیم که در محاسبات بعدی آن را به مثابه ارتفاع پمپاژ پمپ یک طبقه ملاحظه قرار خواهیم داد.

56.5/2 ≈28

• مجددا به مشخصات هیدرولیکی پمپ شناور مورد نظر مراجعه می کنیم.

عمده موارد استفاده از پمپ ها شامل انتقال آب به تصفیه خانه ها برای مصارف شهری و صنعتی، استخراج آب برای آبیاری باغات و مزارع کشاورزی، انتقال آب سرد در تاسیسات گرمایش و سرمایش و غیره می باشد. نخستین گام در گزینش صحیح یک پمپ گریز از مرکز، ضرورتا با مشخص کردن شرایط کارکردن مورد انتظار آغاز می گردد. همچنین شرایط کارکردی مورد انتظار از پمپ می تواند در قالب:

• کارکرد آبدهی به صورت های مداوم و مستمر
• کارکرد آبدهی در فواصل زمانی مقطعی

میزان آبدهی و خروجی پمپ گریز از مرکز

پمپ های گریز از مرکز را می توان با موتورهای الکتریکی 1450 دور در دقیقه یا 3000 دور در دقیقه به صورت کوپل شده استفاده نمود.

• میزان اندازه و قطر پروانه
• تعداد پره های پروانه
• تعداد دور چرخشی پروانه
• قطر دهانه ورودی و خروجی

برای کاهش استهلاک در پمپ ها در دورهای بالا

• برای استفاده مداوم و مستمر از الکتروموتورهای 1450 دور در دقیقه استفاده گردد.
• برای کارکرد در فواصل مقطعی از الکتروموتورهای 3000 دور در دقیقه استفاده گردد.

نتیجه گیری:

همانطور که در این مقاله بیان شد برای انتخاب انواع پمپ ها، برای مصارف متفاوت باید فاکتورهای مختلفی را در نظر بگیرید تا بهترین خرید را داشته باشید. همچنین اگر برای انتخاب پمپ آب نیاز به کمک دارید می توانید از طریق کامنت همین صفحه سوالات خود را ارسال نمایید.