دو اتیل هگزانول چیست؟

در این مقاله به بررسی مشخصات و ساختار دو اتیل هگزانول می پردازیم. همچنین در مورد فرایند تولید این ماده در صنعت پتروشیمی و کاربرد آن در صنعت بحث خواهد شد و مزایا و معایب این ماده شیمیایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

دو اتیل هگزانول چیست؟

یک ماده شیمیایی آلی است که در دسته الکل های چرب نوع اول قرار داشته و دارای 8 اتم کربن و یک گروه عاملیOH می باشد. این ماده بی رنگ و شفاف بوده و به مقدار ناچیزی در آب محلول می باشد ولی در تمامی حلال های آلی و الکل ها محلول می باشد و فرمول مولکولی آن C₈H₁₈O می باشد. دی اتیل هگزانول یک مایع اشتعال پذیر می باشد که در مجاورت با اکسید کننده های قوی به سرعت شعله ور می شود. چگالی دی اتیل هگزانول از آب کم تر بوده (833 کیلوگرم در مترمکعب) و دارای وزن مولکولی 130.23 می باشد. دمای نقطه جوش آن 184 درجه سانتیگراد و دمای نقطه ذوب آن -76 درجه سانتیگراد است. بزرگ ترین مصرف کننده های این ماده، تولید کننده های پلاستی سایزرهای دی اکتیل فتالات (DOP) می باشند. DOP در ساخت و تولید محصولات پلی وینیل کلراید (pvc) به کار می رود.

مشخصات فنی دی اتیل هگزانول

• فرمول شیمیایی: CH₃(CH2)₃CH(C₂H₅)CH₂OH
• شکل ظاهری: مایع شفاف بی رنگ
• دانسیته: 833 کیلوگرمدر متر مکعب
• دمای نقطه ذوب: -76درجه سانتیگراد
• دمای نقطه جوش: 184.7 درجه سانتیگراد
• حلالیت: در آب نامحلول و محلول در حلال های آلی
• جرم مولی: 130.23

فرآیند تولید دی اتیل هگزانول

يكي از فرآيندهاي مهم در پتروشيمي، توليد اگزو الكل ها است. اگزو الكل ها جز مایعات بی رنگ هستند كه شامل 2-اتیل هگزانول، نرمال بوتانول و ايزو بوتانول هستند. دی اتیل هگزانول بعد از الكل هاي سبكي چون متانول و بوتانول به عنوان مهم ترين الكل سنتزي شناخته شده است. در شكل زیر مسير انجام واكنش فرآيند هيدروژناسيون دو اتیل هگزنال جهت توليد دو اتيل هگزانول نشان داده شده است كه مي تواند به دو صورت انجام شود.

1. هيدروژن دار كردن پيوند دوگانه كربن-كربن
2. هيدروژن دار كردن گروه كربونيل

توجه داشته باشید طبق ساختار زیر C ،D ،B اتفاق میفتد.

•  در صورتیکه واکنش طبق مسير 1 انجام پذیرد (r1>r3) بوده و ماده حد واسط 2-اتيل هگزانال (B) است.
• در صورتیکه واكنش طبق مسير 2 انجام پذیرد (r3>r1) بوده و ماده حد واسط 2-اتيل هگز-2 انول (D) است.
• وجه مشترك دو مسير ذکر شده، توليد محصول يكسان یعنی 2-اتیل هگزانول (C) مي باشد.

بیشترین استفاده از اگزو الکل ها برای تولید پلاستی سایزر (plasticizer) است. حدود 100 درصد تولیدات این محصول به واسطه واکنش نرمال بوتیرآلدهید است و از مسیر هیدروژناسیون پروپیلن به دست می آید. همین امر سبب شده که یکی از فاکتورهای اصلی در احداث این واحد ها، مجاورت آنها با خوراک پروپیلن باشد. به همین دلیل و با توجه به افزایش مصرف pvc در منطقه آسیا (به ویژه چین) و افزایش نیاز به پلاستی سایزرها در فرایند تولید محصولات پایین دستی صنعت پلی وینیل کلراید، بخش عمده ظرفیت های جدید برای تولید 2-اتیل هگزانول در منطقه جای گرفته است. عمده مصرف EH-2 در جهان برای تولید پلاستی سایزرهای فتالات می باشد که عمده آنها، دی اکتیل فتالات (DOP) می باشد.

نتیجه گیری

دی اتیل هگزانول به عنوان یک الکل چرب، کمتر به عنوان حلال استفاده می شود بلکه بخش عمده آن صرف تولید پلاستی سایزرها می شود. این ماده چون در تولید pvc نقش دارد، یک ماده پرمصرف در صنعت می باشد که برای تامین آن نیاز به واردات خواهد داشت.