هگزا متا فسفات سدیم چیست؟
این ترکیب یک نمک با فرمول شیمیایی 6(NaPO3) می باشد که یکی از پلیمرهای فسفات سدیم است.کشف این ماده به سال 1849 بر می گردد جایی که یک شیمی دان آلمانی به نام تئودور فلیتمن توانست اسید هگزامتافسفریک را نامگذاری کند و در سال 1963 اریش تیلو و اولریش شولکه موفق شدند با حرارت دادن تری متافسفات سدیم بی آب هگزا متا فسفات سدیم را تولید کنند.
در این مقاله به بررسی ویژگی ها، خواص و کاربرد های هگزا متا فسفات سدیم پرداخته و فرآیند های تولید و واکنش های انجام شده را مورد بررسی قرار می دهیم. با مطالعه این مقاله به شناخت جامع تری نسب به هگزا متا فسفات سدیم می رسیم.
بررسی ویژگی های هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب یک نمک با فرمول شیمیایی 6(NaPO3) می باشد که یکی از پلیمرهای فسفات سدیم است. کشف این ماده به سال 1849 بر می گردد جایی که یک شیمی دان آلمانی به نام تئودور فلیتمن توانست اسید هگزامتافسفریک را نامگذاری کند و در سال 1963 اریش تیلو و اولریش شولکه موفق شدند با حرارت دادن تری متا فسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تولید کنند.
سدیم هگزا متا فسفات یک زنجیر پلیمری است که از زنجیره های تکراری واحدهای فسفات تشکیل شده است. این ترکیب خاصیت اسیدی داشته و به دلیل خاصیت منعقد کنندگی آن به عنوان دیسپرس کننده و امولسیون کننده در صنایع مختلف کاربرد دارد.
خواص فیزیکی و شیمیایی
هگزا متا فسفات سدیم، جامدی بلوری به رنگ سفید است که در آب محلول می باشد اما در حلال های آلی نامحلول است. این ترکیب توانایی بسیار بالایی در جذب رطوبت هوا دارد و همچنین می تواند با یون های فلزی واکنش دهد که این ویژگی سبب شده از آن به عنوان یک عامل کیلیت ساز استفاده شود. این ماده اشتعال ناپذیر است.
واکنش ها و فرآیند تولید هگزا متا فسفات سدیم
برای تولید سدیم هگزا متا فسفات ابتدا مونو سدیم ارتوفسفات از طریق یک فرآیند حرارتی گرم می شود که حاصل آن تولید اسید سدیم پیرو فسفات است:
با حرارت دادن محصول واکنش فوق یعنی اسید سدیم پیرو فسفات هگزا متا فسفات سدیم تولید می شود.
روش های دیگری نیز برای تولید این ماده وجود دارد:
با استفاده از واکنش بین کلرید سدیم و فسفریک اسید به این صورت که این دو ماده در نسبت های مساوی با هم مخلوط شده و با فرآیند پلیمریزاسیون ذوبی سدیم هگزا متا فسفات را تولید می کنند.
در روش دیگر سدیم هگزا متا فسفات از واکنش بین دو ماده شیمیایی سود پرک و فسفریک اسید در حضور اسید نیتریک که در انتهای واکنش، فرآیند آبگیری و آگلومریزاسیون و اقدامات دیگری صورت گرفته و هگزا متا فسفات سدیم تولید می شود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
- سدیم هگزا متا فسفات به عنوان عامل کیلیت ساز در تصفیه آب مورد استفاده قرار می گیرد که باعث کاهش سختی آب می شود.
- از این ماده به عنوان عامل پراکنده کننده وامولسیون کننده در صنایع غذایی استفاده می شود.
- صنایع سرامیک
- صنایع رنگ و رزین
- صنایع شوینده و خمیر دندان
- صنایع نفت و پتروشیمی
- صنایع تولید کاغذ
- صنایع کشاورزی
- صنایع فلزی
- صنایع داروسازی
نتیجه گیری:
هگزا متا فسفات سدیم یکی از مواد پرکاربرد در صنعت می باشد و به دلیل اینکه این ماده غیر سمی بوده و خطری برای سلامت انسان ندارد به راحتی می توان از آن در صنایع غذایی استفاده کرد.
